Obodonlashtirish va transport

Taqrizchilar:
Arx.dok., prof. 
X.K.TURSUNOV;
Arx.dok., prof. 
A.S.URALOV
IS B N 9 7 8 -9 9 4 3 -3 2 6 -4 6 -0
© «ALO Q AC HI» nashriyoti, 2009.

---

K IR IS H
Zamonaviy shaham i loyihalashda injenerlik masalalari muhim 
ahamiyatga 
egadir. 
Injenerlik 
obodonlashtirish 
shaharsozlik 
ishlarining katta qismini tashkil qiladi. Shahaming bosh rejasini 
loyihalashda 
shahar 
hududini 
injenerlik 
tayyorlash 
va 
obodonlashtirish bo‘yicha juda ko‘p va o ‘ta muhim masalalar 
ko'ndalang bo'ladi, bular: vertikal rejalash va tashqi suvlarni 
qochirish; jarliklar, ko‘chkili, suv bosadigan va botqoqli joylami 
o ’zlashtirish 
va 
obodonlashtirish, 
quruq-issiq 
mintaqalarda 
joylashgan shahar hududini suv bilan ta ’minlash va sug'orish, 
zilzilaviy va doimiy muzliklar bilan qoplangan tum anlam i shahar 
qurilishi uchun o‘zlashtirish; transport va piyodalar yoMlarini, 
avtomobil to‘xtash joylari va xo'jalik maydonlarini joylashtirish; 
ko‘kalamzorlar, dekorativ va sport ahamiyatiga ega kichik suv 
inshootlarini Ьафо etish; daryo va suv omborlari qitg‘oqlarini 
obodonlashtirish; sport inshootlarini va kichik m e’moriy shakllami 
qurish; ko'chalar, maydonlar va shaham ing boshqa joylarini sun’iy 
yoritish; 
yer osti kommunikatsiya tarmog‘i va shaham i su n’iy 
jUg'orish tizimini yaratish, shaham i sanitar - tozalash, bundan 
tashqari, katta va yirik shaharlarda aholini shovqindan saqlash 
maqsadida havo bassenini toza saqlash masalalaridir.
3

---

/
bob.
S H AH AR H U D U D IN I IN J E N E R L IK TAYYO R LASH
Shahar hududini 
injenerlik tayyorlash 
tabiiy sharoitni 
o'zgartirish, yaxshilash, bundan tashqari, fizik-geologik jarayonlarni 
rivojlanishi va shahar hududiga ta ’sirini cheklash kabi injenerlik 
tadbirlardan iborat.
Fizik-geologik 
jarayonlar 
tashqi 
suvlami 
qochirishni 
yomonlashtiruvchi, 
sizot 
suvlarining 
sathini 
oshishiga 
va 
botqoqliklarni paydo bo'lishiga sabab bo'luvchi shahar hududida 
relyef sirti va shaklini o'zgarishiga olib keladi.