12
anglatadi. Menejment ko’zlangan maqsadlarga erishish uchun faoliyatni, ya’ni
insonlar yoki ularning guruhlari faoliyatini muvofiqlashtirish hamda boshqarish
usullari, shakllari va vositalari majmuidir.
Sodda qilib aytganda, menejment umumiy holda u yoki bu faoliyat turini
tashkil etishni va unga rahbarlik qilishni, ya’ni turli xil sohalarda faoliyat
ko’rsatayotgan insonlarning xatti-harakatlarini, munosabatlarini muvofiqlashtirish,
ularning imkoniyatlari va qobiliyatlaridan to’g’ri foydalanishni tashkil etish,
nazorat qilish va boshqarishni bildiradi. Menejment eng avvalo insonlarni
boshqarish, ularni o’z faoliyatiga qiziqtirish, tadbirkorlikka, mehnatga ijodiy
yondashish, o’ziga ishonish tuyg’ularini shakllantirish, sohalar bo’yicha bilim,
ko’nikma va malakalarni egallashiga ko’maklashish, yangilikka va ijodkorlikka
chorlash, insonlarning faoliyatini boshqarish demakdir.
Menejment fani ham ijtimoiy, ham tabiiy fanlar bilan bog’liq holda
rivojlanib borib maqsad va vazifalariga, xizmat qilish sohalariga ko’ra bir necha
turga bo’linadi: amaliy menejment, innovatsion menejment, strategik menejment,
marketing menejmenti, moliya menejmenti, texnologik menejment, ma’muriy
menejment, ta’lim menejmenti va boshqalar. Biz ularni menejment fanining
shoxobchalari deb atashimiz mumkin.
Mutaxassislarning fikriga ko’ra,
umumiy menejment barcha xo’jalik
yuritish tizimi uchun taalluqli bo’lib, amaliy, innovatsion va strategik menejmentni
o’z ichiga oladi. Amaliy menejment ham barcha akmeologik usul sohalariga
taalluqli bo’lib, innovatsion menejment (yangilik yaratishning akmeologik usuli)
va
strategik
menejment
(strategik
rejalashtirish)
amaliy
menejmentni
takomillashtirishga yo’naltirilgan akmeologik usul faoliyatidan iboratdir (31, 19-
b.).
L.Fishman fikriga ko’ra, ta’lim menejmenti – bu ilmiy asosda tashkil
etilgan, o’ziga xos pog’onaviylikka asoslangan akmeologik usul: rahbar, pedagogik
jamoa, ta’lim oluvchilar jamoasi. Shunga ko’ra akmeologik usulni turli xil
modellar asosida amalga oshirish mumkin: integral model, birinchi pog’ona –
Dostları ilə paylaş: