Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining


Payt holi  feid an anglashilgan ish-harakatning bajarilish vaqtini  bildiradi  ne zaman? - qachon?, hangi vakitte? - qaysi paytda?



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə203/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   199   200   201   202   203   204   205   206   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

Payt holi 
feid an anglashilgan ish-harakatning bajarilish vaqtini 
bildiradi 
ne zaman? - qachon?, hangi vakitte? - qaysi paytda?,
na zamana kadar? - qachongacha?, ne zamandan beri?, ne
zamandir? - qachondan beri? 
so‘roqlariga javob beradi.
Payt holi tuzilishiga ko‘ra u ch x il boiadi: 1. Sodda payt holi. 2. 
Tarkibli payt holi. 3. Murakkab payt holi.
Sodda payt holi. 
Sodch oayt holi quyidagicha ifodalanadi:
Sodda payt ravishlari sod . 
a
payt holi b o iib keladi: 
EvetKamran,
Feride, ya rin gidiyor.
-
Shunday, Komn 
Farida ertaga ketadi.
Zamon tushunchasini tashuvchi otlar yakka o ‘zi yoki ma’lum 
bir kelishik shaklida, odatda, oi'in-payt, chiqish kelishigi formasida 
payt holi vazifasini bajaradi: 
Qocuklugumda bana hoyrat derlerdi. -
Kichikligim da meni qilig

sovnq deyishardi.
Sodda sonlar o‘rin-payt, jo'nalish, chiqish kelishiklari qo‘shim- 
chalarini olib. ish-harakat bajarilishining soati, sanasi, vaqtini anglati- 
shi mumkin. Bunda sodda son bilan ifodalangan payt holi sodda payt 
holi hisoblanadi24: 
Sen dortte bana bir gay getir, bir $ey istemem.
-
Sen
to 'rtda menga choy olib kel, boshqa hech narsani xohlamayman.
F eining ravishga xoslangan shakllari ham gapda sodda payt 
holi vazifasida qoilanilishi mumkin. 
-(y)arak, -(y)erek 
shaklli
24 
Q o‘shm a son, m urakkab shakldagi son bilan ifodalangan holat holi 
m urakkab holat holi hisoblanadi.
199


ravishdoshlar ish-harakatning bajarilish vaqtini bildiradi: 
Arabacm in

Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   199   200   201   202   203   204   205   206   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin