Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə278/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   274   275   276   277   278   279   280   281   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

diyebilirim ki
-
aytish mumkinki, deyish mumkinki, birak, bira-
kin - qo'ydng), bakalim - k o ‘raylik(-chi), gel gelelim - keling, shu
mavzuga to ‘xtalaylik, e ’tibor qilaylik.
 
M asalan: 
Diyebilirim ki onda
269


insana benzeyen yegane §ey bu biqimli ve nazik elleridir. - Aytishim
mumkinki, uning insonga о ‘xshagan yagona tomoni bu, go ‘za l va
nozik qo ‘llaridir.
Turk tilida kirish so‘zlar vazifasida quyidagi so'zlar ishlatiladi:
1. M a ’ lum so‘z turkumlaridan ajralib chiqib, faqat kirish so'z 
vazifasida ishlatiladigan so'zlar: 
modomiki
-
mademki, mesela -
masalan, galiba - shekilli, bence
 -
menimcha, belki - balki.
 
Masalan: 
Belki bu genq kizvn yilzii derecesinde giizel bir ruhu var. - Balki bu
yosh qizning yuziday go ‘za l ruhi bordir.
2.
M a’ lum so'z turkumlaridan ajralib chiqmagan, kiritma 
vazifasida ham, gap boTagi vazifasida ham qollanuvchi so‘zlar: 
elbet, elbette - albatta, §iiphesiz — shubhasiz, her halde - har holda.
M asalan: 
§iiphesiz Vesimeden bahsetmek istiyo rsu n u zS h u b h a siz,
Vasima haqida gapirishni istaysiz.
Kiritmaning m a’nosini kuchaytirish uchun turli elementlar 
qo‘ llanishi mumkin. Masalan, ki b o g lo v c h isiy a z ik k i, 
madem 
k ikab i 
so'zlar tarkibida ishtirok etadi. Masalan: 
Halbuki biqare adam, bu se-
ne biraz daha уогиЬпщ ve ihtiyarlamig. - Holbuki, bechora odam bu
y il biroz ко ‘proq charchabdi va keksayibdi.
 
T a’ kid ma'nosini kuchay­
tirish uchun m a’ lum bir olmoshlar ki yuklamasi ishtirokida keladi: 

Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   274   275   276   277   278   279   280   281   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin