Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining


(Ко ‘rmagan о g 'il ко ‘ribdi, shoshilib chukini uzibdi, "Ко 'rmagan-



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə96/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

(Ко ‘rmagan о g 'il ко ‘ribdi, shoshilib chukini uzibdi, "Ко 'rmagan-
ning ко ‘rgani qursin ”).
120


-тц sifatdoshlari shaxs qo‘shimchalari olib uzoq o'tgan zamon
shaklini yuzaga keltirgan: 
(7
ocuk okuldan дгктц ve eve geg ddnmiiy
(Bola maktcibdan chiqibdi va uyga kech qaytibdi).
-dik sifatdoshlari turk tilida alohida sifat o'laroq kam qo‘llanadi:
bildik arkaday (bilgan, tanish do ‘st), olmadik is (bo ‘Imagan ish),
duyulmadik yeyler (eshitilmagan narsalar) kabi. Ular boshlang'ich
holatda, ko‘pincha bo'lishsiz sifatdosh shaklida faol qo'llanadi:
“Qalmadik kapi Ыгактатц” (Taqillatmagcm eshigi qolmabdi).
“Gelin girmedik ev olur, dliim girmedik ev olmaz” (Kelin kirmagan uy
bo ‘ladi, о ‘Urn kirmagan uy bo Imaydi) kabi.
-dik sifatdoshlari egalik qo'shimchasi olgan holda keng
qo'llanadi: sattigim araba (men sotgan mashina), agtigmiz dava
(siz q o ‘z g ‘atgan jinoiy ish), bildirdigi haber (u bildirgan xabar)
va h. “Darildigin dagin odununu yakma, bo§adigin karinin topu-
guna bakma” (Arazlagan tog'ingning o ‘tinini yoqma, ajrashgan
xotimngning to ‘p ig ‘iga boqma).
-dik sifatdoshlari gap ichida kelishik qo'shimchalari olib
turlangan holda qo'!lanishi mumkin: “Cami ne kadar buyuk olsa,
imam gene bildieini okur” (Jome ’ qanchalik katta bo'lmasin, imom
baribir bilganini o'qiydi). “Duvarm kulagi var, gozuniin oldugunu
da unutma”(Devorning qulog‘i bor, k o ‘zi borligini ham unut-
m a).“Gdrmedikten mal alma, ya dugunde ister y a bayramda”

Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin