Tursun usarovich salimov jahon xalqlari etn ologiyasi

Xo‘jaliklararo munosabatlar. 
0 ‘rta Osiyo va Qozogiston 
xalqlari xo‘jalik mashg‘ulotlarining majmuyi oikaning tabiiy 
sharoitlaridan toiiqroq foydalanish imkonini beradi. Chorvador- 
ko‘chmanchi dehqonlar yetishtirgan don-unsiz yashay olmaydilar. 
Chorvadorlar oziqlari asosini ko‘pchilik o‘y!aganidek go‘sht emas, 
sut-non mahsulotlari tashkil qiladi. Choilardagi yaylovlar barcha 
aholiga yetarli go‘sht yetkazib berishga imkon beradigan chorvani 
boqish uchun yetarli emas.
0 ‘z navbatida, dehqonchilik vohalari chorva mahsulotlari, trans­
port vositalari uchun ot, tuyalar, juni, terisi uchun qo‘y va echkilar- 
ga doim ehtiyoj sezganlar. Chorva hisobiga ko‘chmanchilar dondan 
tashqari metall buyumlar, paxta gazlama va boshqa hunarmandchilik 
buyumlari olganlar. XX sanoat asrida dehqonlar va chorvadorlar ora­
sidagi munosabatlar keskin o‘zgardi. Bugungi kunda oziq mahsulot- 
larining ko‘pchiligi do‘konlar, bozorlar orqali yetkazib beriladi, lekin 
bu xo‘jalik aloqalari butunlay yo‘qoldi degani emas.
121

---

Etnodemografik muammolar. 
O'lkaning xo‘jalik sohasidagi 
bir xilligi, hayotda ham o'xshash muammolami tug‘diradi. Bu, eng 
avvalo, aholi sonida kuzatiladi. Rossiya istilosidan so‘ng o ‘zaro 
urushlarga barham berilishi, o‘lkaning bozor iqtisodiyotiga tortilishi 
xo‘jalik faoliyatini jonlantirib, ocharchilik va epidemiyalar sonining 
kamayishi aholi sonining asta-sekin ko‘payib borishiga olib keladi. 
Sovetlar tuzumi davrida turli yuqumli kasalliklar epidemiyalariga 
qarshi kurash, shaharlarda toza ichimlik suvi, kanalizatsiyalaming 
o‘tkazilishi, tibbiy xizmatning yaxshilanishi XX asming ikkinchi 
yarmidan 0 ‘rta Osiyo respublikalarida «demografik portlash»ga olib 
keldi. Bugungi kunda Tojikiston va 0 ‘zbekistonda yosh avlod va- 
killarining ko‘p bo‘lishi, mehnat resurslarining cheklanganligi yangi 
muammolarni vujudga keltirmoqda. Sug‘oriladigan maydonlarning 
yetishmasligi, suv zaxiralarining kamayishi ham yaqin kelajakda 
yechimini kutayotgan keskin muammolardan biridir.