Hayot faoliyati xavfsizligi. Tojiboyev M. Nigmatov M
1. Ishlab chiqarishda, ish joyida jarohatlanish. 2. Ish bilan b o g ‘liq, lekin bevosita ishlab chiqarish bilan bog'lanmagan. 3. Ishlab chiqarish va ish bilan b o g ‘lanmagan jarohatlanish. Birinchi turdagi jarohatlanishga ishchining m a’muriyat tomonidan buyurilgan ishni bajarish davom ida ish joyid a oladigan jarohati kiradi. Ikkinchi turdagi jarohatlanishga korxona m a’muriyati topshirigi" bilan boshqa joylarda ishlarni bajarganda oladigan jarohati kiradi (m asa lan, ishga borib-kelish vaqtida, xizm at safari vaqtida, boshqa obyektlar- dagi faoliyatda). Birinchi va ikkinchi turdagi jarohati an ishlarga (baxtsiz hodisalarga) ishab chiqarish bilan b o g ‘liq b o ‘Isa, m a’muriyat javobgar hisoblanadi va jarohatlanish vaqtida y o ‘qotilgan ish kunlari uchun haq to ‘lanadi. Agar jarohatlanish ishning mehnat xa v fsizlig i qoida va nor- m alariga amal q ilm asligi oqibatida kelib chiqqan b o ‘lsa, u holda ishchi m a’muriyat xodim i bilan javobgar hisoblanadi. Bunda m oddiy t o ‘lov m a’muriyat xodim i va ishchining aybdorlik darajasiga qarab belgilanadi. Uchinchi turdagi jarohatlanishga m aishiy holatlarda, mast b o ‘lishi natijasida, davlat mulkini o ‘g ‘irlash vaqtida, uy sharoitida vujudga kelgan jarohatlanishlar kiradi. Sanoat sanitariyasi normalarining buzilishi natija sida ishlab chiqarish zonalaridan ajralib chiqqan zararli omillar ta’sirida 63
ishchi zaharlanishi yoki kasb kasalligiga chalinishi mumkin. Kasbiy za harlanish bir ish kunida yuz bersa, u o ‘tkir zaharlanish deyiladi. Agar odam tanasida uzoq muddat davomida zaharli moddalar y ig ‘ilsa, u su runkali zaharlanish deyiladi va u kelajakda kasb kasalliklariga olib kela
