İnformasiya təHLÜKƏSİZLİYİ (DƏrsliK)

 

---

 
İNFORMASİYA TƏHLÜKƏSİZLİYİ 
________________________ 80 ____________________________ 
SKREMBLERLƏR
Geniş yayılmış axınlı alqoritm şifrələməsinin bir növü 
skrembler sayılır. Skrembler kəsilməz informasiya axınının 
bitlərlə şifrələnməsinə imkan verən alqoritmin proqram və ya 
aparat realizəsidir. Skrembler bitlər toplumudur və müəyyən 
alqoritmin hər bir addımında dəyişir. Hər bir yerinə yetirilən 
addımdan sonra onun çıxışında şifrələmə biti – 0 və 1 əmələ 
gəlir. Şifrələmə biti XOP əməliyyatı vasitəsilə informasiya 
axınının cari biti ilə üst-üstə düşür. 
Sadə skremblerə nümunədə baxaq. Skrembler eyni 
uzunluğa malik iki bit ardıcıllığı ilə verilir, onlardan biri 
açar 
(başlanğıç ardıcıllıq), ikinci isə skrembler adlanır (əksər hallarda 
ardıcıllıq konkret aparat və proqram realizasiyası üçün fiksə 
olunur, amma açar isə adi simmetrik şifrələmə kimi seçilir). 
Açarın uzunluğu artdıqca (həmçinin skremblerin) alqoritm bir o 
qədər etibarlı olur.
Başlanğıc ardıcıllıq (açar) skrembler ilə toplanır və 
maska 
əmələ gətirir. Maskada ardıcıllığın ancaq o bitləri seçilir ki, 
onların pozisiyaları (mövqeləri) skremblerdəki vahidlərə uyğun 
gəlir. Sonrakı mərhələdə seçilmiş bitlər öz aralarında XOR 
əməliyyatı ilə toplanır. Yeni bit alınır və o açarın başlanğıcına 
(sol tərəfinə) yazılır. Axırıncı (sağdakı) bit isə açarın birinci 
bitinə çevrilir, ardıcıl simvolla kodlanır və atılır. Beləliklə, açarın 
sürüşməsi və bitlərdən birinin generasiyası baş verir. 
Generasiya olunan bit ilkin mətnin birinci biti ilə XOR əməliyyatı 
nəticəsində toplanır və şifrələnmiş mətnin birinci biti alınır. 
Bundan sonra dövr təkrarlanır. 
Tutaq ki, 00111 məlumatını 011 açarlı 101 skrembleri ilə 
şifrələmək lazımdır. 2 modula uyğun cəm açarın birinci və 
üçüncü biti hesablanır: 
0
1
1


. Bu bit açarın yeni birinci biti 

---