Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
buzahiralarningkamyobtopilishiboisnarxioshganikabibitkoinnihammayningor
qalihosilqilishmurakkablashganholatdabutunboshlimayningfermalaridagibirn
echakunlikto’xtovsizamaliyotnatijasidabor-
yo’gibirnechtabitkionhosilbo’layotganihamdabitkoinlarmaksimalsonichegaral
angani
(21
million)
narxningko’tarilishigasababbo’lmoqda.
Biroqnarxlarko’tarilishigabundanboshqasabablarhammavjud.
EngasosiysabablardanbiribitkoinniXitoy,
YaponiyavaJanuviyKoreyasingaririvojlangandavlatlarrasmanto’lovvositasisif
atidaqabulqilayotgani(
yoki
bunga
tayyorlanayotgani
)
bitkointangalarganisbatantalabnio’takuchaytirib,
uningnarxi
2017
yilningo’zida
998
AQSHdollaridansalkam
20000
AQSHdollarigachao’sdi(850foiz).
Shuninguchunhamdunyoningyetakchibirjalarivayirikbanklaribitkoinsavdosini
treydingtizimidayo’lgaqo’ymoqdalar.
Garchikriptovalyutalarbozorininggurkirabrivojlanishibutunjahonmoliy-
iqtisodiytizimigakattata’sirqilganxoldamavjudtizimningyo’qbo’libketishigasa
babbo’lishimumkinbo’lsada,
aynipaytdakattadaromadko’rishistagidabo’lganinvestorlarbitkoinlarbozorinin
grivojlanishidanmanfaatdorbo’lmoqdalar.
Shuningdek,
kriptovalyutalarbozorininggurkirabrivojlanishidanengko’pmanfaatdorinsonlar
–
yashiriniqtisodiyotdafaoliyatyurituvchiinvestorlardir.
Shuvashukabifaktorlaroqibatidahozirgidavrdabirqanchaiqtisodiyotirivojlanga
ndavlatlarbitkoinorqaliturlinoqonuniyvajinoiyfaoliyatlarningrivojlanibketishi
ningoldiniolishmaqsadidakriptovalyutalari
(
shujumladan,
bitkoinniham
)
to’lovvositasisifatidaqabulqilishgashoshilishmayaptilar.
Bitkoinniharidqilishmasalasigato’xtaladiganbo’lsak,
hozirgivaqtdaunibirnechamaxsusbirjalarvabitkoinegalaridan
(ishtirokchilarda
n
)
to’g’ridan-to’g’risotibolishningbirqanchausullarimavjuddir.
Busavdodabitkoinningjoriyqiymatiishtirokchilarorasidao’zarokelishilganxold
aaniqlaniladi.
Agarsavdobirjalarorqaliamalgaoshirilganbo’lsa,