O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti r. J. Tojiev, R. X. Mirsharipov


-rasm. Transportlanuvchi materiallarning tasnifi



Yüklə 8,76 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə10/126
tarix15.09.2023
ölçüsü8,76 Mb.
#143732
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   126
Кщнвейр лента узб 2

 
1.1-rasm. Transportlanuvchi materiallarning tasnifi. 
Donasining soni hisoblanadigan yakka yuklar, shuningdek, juft 
yuklar va ayrim predmetlardan tuzilib, ma’lum shakllardan tashkil 
topgan yuklar donali yuklar deyiladi. Bu yuklar gabarit o’lchamlari, 
shakli, bir xil donadorligi, joylashtirilishi va boshqa xossalari bilan 
xarakterlanadi. 
Har xil massali donador va changsimon yuklar sochiluvchan yuklar 
deyiladi. Sochiluvchan yuklar yirikligi, hajmiy va solishtirma og’irligi, 
namligi, tabiiy og’ish burchagi, yedirilish qobiliyati va boshqa xossalari 
bilan xarakterlanadi. 
Ayrim sochiluvchan yuklar zarrachalarining chiziqli o’lchamlari 
bo’yicha quyidagicha guruhlarga bo’linadi: 
1) changsimon (zarracha o’lchamlari 0,5 mm dan kichik);
2) donador (zarra o’lchamlari 0,5...10 mm gacha);
3) mayda bo’lakli (zarra o’lchamlari 10...60 mm),
4) o’rta bo’lakli (zarra o’lchamlari 60...120 mm);
5) yirik bo’lakli (zarra o’lchamlari 160 mm dan yuqori). 
Transportlanuvchi materiallar
 
Tu
p
ro
q

so
ch
ilu
v
ch

v

d
o
n
ad
o

m
ateria
ll
ar 
(q
u
m

k
era
m
zit

sh
eb
en

sh
ag
’a
l)
S
u
y
u
q
v

o
q
u
v
ch
an
m
ateria
ll
ar 
(n
eft 
m
ax
su
lo
tl
ari,
b
it
u
m

g
u
d
ro
n

b
eto
n
ы
o
rish
m
asi)
Tem
ir 
b
eto
n
k
o
n
str
u
k
tsi
y
alari 
(p
an
ell
ar,
fe
rm
alar, 
b
alk
alar, 
b
lo
k
lar 
v

k
o
lo
n
n
alar)
Ma
y
d
ad
o
n
ali 
v
a t
ara
li 
y
u
k
la
r (k
ro
v
el 
m
ateria
ll
ar,
g
’ish
t)
M
ash
in

v

ji
x
o
zlar (k
o
ty
o
ll
ar,
ek
sk
av
ato
rlar, 
k
ra
n
lar)
Ku
k
u
n
sim
o
n
m
ateria
ll
ar
(
se
m
en
t, 
g
ip
s)
Uz
u
n
щ
lch
am
li
y
u
k
lar 
(tru
ba
lar,
yo
g’o
ch
lar,m
etallo
pro
ka
t)


11
Tarkibidagi zarrachalarning yirikligiga ko’ra yuklar - materiallar 
oddiy va saralangan bo’ladi. Agar eng katta va eng kichik bo’laklar 
o’lchamlarining nisbati 2,5 dan oshsa yoki teng bo’lsa, bunday yuklar 
oddiy, agar 2,5 dan kichik yoki teng bo’lsa, saralangan hisoblanadi. 
Saralangan yuklarning o’rtacha bo’lagining o’lchami 
ɑ
bilan belgilanadi. 
Materialning zichligi, odatda kg/m

yoki t/m

larda o’lchanadi. 
Gorizontal yuzaga to’kilgan material konussimon shakl hosil kiladi. Bu 
konus yasovchisining gorizontal tekislikka og’ish burchagi tinch 
holatdagi materiallarning tabiiy og’ish burchagi φ hisoblanadi. Agar 
material harakatlanayotgan sirtga joylashtirilsa, u holda silkinish va 
tebranishlar natijasida bu burchak kichrayadi, ya’ni material yoyiladi. 
Bunday burchak harakatlanayotgan materialning tabiiy og’ish burchagi 
φ deyiladi. Materialning sirtga ishqalanish koeffisienti bunkerlar, novlar, 
konveyerlar devorlarining og’ish burchagiga qarab olinadi. Yuk tashish 
mashinalari va qurilmalarini tanlashda hisobga olinadigan materiallar 
xossalarining xarakteristikasi 1.1-jadvalda keltirilgan. 
Tashiladigan materiallarning xarakteristikasi 
1.1-jadval 
Material 
Materialning 
zichligi, kg/m
3
Tabiiy qiyalik 
burchagi, grad 
Materiallarning 
po’latga 
ishqalanish 
koeffisienti 
Tinch 
holatda 
Harakat
da 
Tinch 
holatda 
Harak
atda 
Mayda kuruq antrotsit 
800…950 
45 
27 
0,84 
0,29 
Shlak 
600…1000 
50 
35 
1,2 
0,36 
Bug’doy 
700…830 
35 
25 
0,58 
0,56 
Temir rudasi
2100…3500 
50 
30 
1,2 
0,57 
Tuproq (grunt) 
400…500 
50 
35 
1,0 
0,58 
Koks 
1200…1700 
45 
30 
1,0 
0,58 
Sement 
1000…1300 
43 
38 

0,58 
Toshko’mir 
50 
35 
1,0 
0,58 
Qum 
1400…1500 
45 
30 
0,80 
0,5 
Loy (tuproqli) 
1200…1500 
50 
40 
0,75 



12
Chaqiq tosh 
1800…2000 
45 
35 
0,63 

Shag’al 
1500…1900 
45 
30 
1,0 
0,58 
Oxaktosh 
1800…2400 
50 
35 


Keramik g’isht 
1600…1900 
45 
30 



Yüklə 8,76 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   126




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin