Respublikamiz iqtisodiyotidagi tub o’zgarishlarni albatta xukumatimiz tomonidan olib

 
1.4. Moliyaviy tahlil va uning sub’ektlari 
Moliyaviy tahlil sub’ektlariga tahlilchilarning keng qamrovli guruhi kiritiladi. Ularni 
shartli ravishda ichki va tashqi sub’ektlarga bo’lish mumkin. Ichki tahlil su’bektlariga faqat 
shu firma, kompaniya xodimlari kirsa, tashqi sub’ektlarga ta’sischilar, soliq organlari 
xodimlari, auditorlar, yuqori tashkilot va vazirliklar, xaridor va buyurtmachilar, mol etkazib 
beruvchilar, sug’urta agentliklari, reklama agentlari, bank xodimlari va boshqa shaxslar 
kirishi mumkin. 
Tahlil sub’ektlarinining manfaatlari albatta bir biridan keskin farq qiladi. Masalan; 
ta’sischilar ko’proq firma va kompaniyalarning foydasi bilan, soliq idoralari ko’proq 
”daromad-xarajat-natija”lar aloqadorligi tahlilidan, kredit inspektorlari va bank xodimlari; 
firma va kompaniyalarning kreditga layoqatligi va moliyaviy barqarorligi bilan, mol etkazib 
beruvchilar; firma va kompaniyaning to’lov layoqatini o’rganishdan, tahlil etishdan 
manfaatdorlar. 
Moliyaviy tahlil va ularning manfaatlar mushtarakligini quyidagi 1.2.-jadval 
ma’lumotlaridan ko’rib chiqish mumkin.

---

14
1.2.-jadval 
Moliyaviy tahlil sub’ektlari va ularning manfatlari 
t/r Moliyaviy 
tahlil 
subektlari 
Sub’ektlar manfatlari 
1 2 
3 
1. Korxona 
xodimlari 
Firma va kompaniyaning moliyaviy natijaviyligi va 
moliyaviy holati to’g’risidagi ma’lumotlarni bilishdan 
2. Tasischilar 
Firma, kompaniyaga qo’yilgan va qo’yiladigan 
mablag’larning foydaligidan 
3. Auditorlar 
E’lon qilinadigan xisobot shakllarini to’g’riligini xuquqiy 
tamoyillar asosida baholash va firma, kompaniyalar 
moliyaviy holatini yaxshilashni ichki imkoniyatlarini 
ko’rsatib berishdan, mulk egalari manfaatlarini himoya 
etishdan 
4. Yuqori 
tashkilotlar 
Band qilingan moddiy va moliyaviy resurslar harakatini va 
samaradorligini o’rganishdan 
5. 
Soliq idoralari
Majburiy to’lovlar, soliqlar va ajratmalarni undirish 
yuzasidan resurslar holati, harakatini va faoliyat 
natijaviyligini o’rganishdan 
6. Sug’urta 
agentliklari 
Firma, kompaniya mulkini turli taxlikalardan himoya qilish, 
saqlanishi yuzasidan ma’lumotlarni o’rganishdan 
7. Mol etkazib 
beruvchilar 
Shartnomaviy munosabatlarni yo’lga qo’yish, tomonlarning 
o’z majburiyatlarini bajarishi, to’lov intizomiga rioya qilish, 
to’lovga qobillikni holati to’g’risidagi ma’lumotlarni 
o’rganishdan 
8. Xaridor 
va 
buyurtmachilar 
Ta’minotdagi uzilishlarga yo’l qo’ymaslik yuzasidan firma 
va kompaniyalarning moliyaviy va iqtisodiy salohiyatning 
tayanchi to’g’risidagi ma’lumotlardan

---

15