MəruzəÇİ: dos. Həşimov Xalıq Məhəmməd oğlu MÖvzu giRİŞ. Qİda kimyasi fəNNİ, MƏQSƏd və VƏZİFƏLƏRİ

ƏDƏBİYYAT 
 
1. Həşimov X.M, Həsənova S.Ə, Qida kimyasi, Bakı 2010, 478 c. 
2. Həşimov X.M, İbrahimova D.Ə, Ramazanov V.S., Bioloyi kimyadan
laboratoriya məşğələləri. Dərs vəsaiti, Bakı, 2012, 240 s. 
3. Xəlilov Q. B. Heyvan biokimyasının əsasları. Bakı. 1987. Maarif.
4. Həsənov Ə. C., Rzayev N. A., İslamzadə F. Q., Əfəndiyev A. M. Bioloji kimya. 
Bakı 1989. 
5. Кольман Я., Рем К. Г. Наглядное биохимия –Москва. Мир, 2000. 
6. Северин Е. С., Алейникова Т. Л., Осипов Е. В. Биохимия. - Москва. 
Медицина. 2003. 
7. Ковалевский Н. И. Биологическая химия. Москва. Академия 2008. 
Qida kimyasından mühazirələr.
MƏRUZƏÇİ: dos.Həşimov Xaliq Məmməd oğlu 
MÖVZU 5. NUKLEİN TURŞULARI, TƏRKİBİ VƏ NÖVLƏRİ. DNT VƏ RNT.
NUKLEOPROTEİDLƏR 
 
 
P L A N
 
1. Nuklein turşuları haqqında məlumat 
2. Nuklein turşularının kimyəvi tərkibi və növləri 
3. DNT və RNT-nin birinci quruluşu 
4. DNT və RNT-nin ikinci quruluşu 
5. Nuklein turşularının üçüncü quruluşu 
6. Nukleoproteidlər 

---

49 

---

50 
1. Nuklein turşuları haqqında məlumat: 
Nuklein turşuları–elementar tərkibli azot 
əsasları, pentozalar və fosfat turşusu olan yüksəkmolekullu birləşmələrdir. Nuklein 
turşularını ilk dəfə 1868-ci ildə İsveç həkimi F. Mişer sarğı materiallarında olan 
irin hüceyrələrində qeyr-adi fosforlu birləşmə olduğunu aşkar etdi və bunları 
nukleinlər (latınca nulkeus-nüvə) adlandırdı. 1889-cu ildə Z. Altman heyvan 
toxumalarından və maya köbələklərindən nuklein turşularının zülallardan 
ayrılmasına nail oldu. Daha sonra Kossel hüceyrələrdə NT-nin iki növü olduğunu 
aydınlaşdırdı. XX əsrin əvvəllərində Levin və Qulland NT-nin makro-molekulyar 
strukturu haqqında nəzəriyyə irəli sürdülər.
 
Son zamanlar NT-nin rolu haqqında məlumatlar əldə edilmişdir: onlar 
genetik informasiyaların mühafizə olunmasında, saxlanmasında, nəsildən nəsilə 
ötrülməsində və bu informasiyaların həyata keçrilməsində vacib komponentdir. 
NT-i zülalların və hüceyrə orqanoidlərinin sintezini idarə edir, biokomplekslər 
formasında fəaliyyət göstərir.