Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin

Müəssisə qruplan üzrə orta fondverimi 
göstəricisinin ( / )
dinamikası dəyişən tərkibli indeksin köməyi ilə qiymətləndirilir. Yəni:
* 
S / . - İ )
S / o ' F o
S Q ı . Ü Q o
/ 7 = л - л = £
f
, • X
f
0 " 5 X £
f
0
Orta fondverimi 
aşağıdakı amillərin təsiri ilə dəyişə bilər: 1) ayrı-ayrı 
müəssisələrdə fondveriminin dəyişməsi; 2) əsas fondların strukturunun 
dəyişməsi. Bu amillərin təsiri müvafiq olaraq sabit tərkibli 
(\-m )
və
struktur dəyişiklikləri 
J ^ ) indeksinin köməyi ilə aşağıdakı düsturla
hesablanır:
a) sabit tərkibli indeks:
t
I / n - 5
7(Я -
£
F
i
• 
£
F
i
" £ /
o
F.
b) struktur dəyişiklikləri indeksi:
,
I / o ' F S / o - F o
^
' 2 ^
Bu düsturlar bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olduqlarına görə aşağıdakı 
bərabərliyi yazmaq olar:
11.10. Əsas fondlardan istifadənin məhsulun həcminə təsirinin
öyrənilməsi və təhlili
Milli sərvət statistikasında ən mühüm məsələlərdən biri də məhsulun 
həcminin dəyişməsinə müxtəlif amillərin təsirinin aşkara çıxarılmasıdır. Bu, 
indeks metodunun köməyilə həyata keçirilir. Başqa sözlə, 
məhsulun həcmi
aşağıdakı iki amillin təsiri ilə dəyişə bilər: 
1) fondveriminin dəyişməsi;
2) əsas istehsal fondlarının həcminin dəyişməsi. İndeks metodu ilə təhlil 
aparmaq üçün istehsal olunan məhsul və əsas fondlar müqayisəli qiymətlə, 
məsələn, əsas dövrün qiymətləri ilə qiymətləndirilir. Məhsulun həcmi 
indeksi (İq) fondverimi indeksinin (İf) əsas fondlann dəyəri indeksinə (İp) 
vurma hasilinə bərabərdir:
— = t/-İF =
Q o
7
r
А
Л
/o
F0
343

---

Burada Q t və Q0 - müvafiq olaraq cari və əsas dövrdə istehsal 
olunmuş məhsulun həcmini;