O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va 21- son ilmiy tadqiqotlar jurnali

NATIJALAR 
Ilmiy nashrlarning miqdoriy tahlili va baholashi yoki ilmiyometriya ilmiy 
nashrlar va iqtiboslar haqida miqdoriy ma'lumot beradi. Ushbu ma'lumotlar olimlarga 
tadqiqot yo'nalishiga ega bo'lishi yoki bo'linmalar, tashkilotlar va hukumatlar 
tadqiqotni moliyalashtirish uchun asosga ega bo'lishiga yordam beradi. Bundan 
tashqari, universitet reytingi tashkilotlari universitetlarni oddiy ilmiy-tadqiqot-chiqish 
ko'rsatkichlari yordamida baholaydilar. Shuningdek, u mamlakatda ilmiy 
tadqiqotlarning rivojlanishini baholash va uning hozirgi holatini tushunish uchun 
ishlatilishi mumkin. Ushbu maqolada mualliflarning maqsadi o'tgan davrda Scopus 
ma'lumotlar bazasida indekslangan matematika ta'limida AKTni qo'llash bo'yicha ilmiy 
nashrlar bibliometriyasidan foydalanishdir. Uchta asosiy maqsad (a) ilmiy 
nashrlarning, eng muhim manba jurnallarining va eng samarali olimlarning umumiy 
xarakteristikalari va tendentsiyalarining qisqacha mazmuni; (b) ushbu sohadagi 
mamlakatlarning xalqaro hamkorligini tahlil qilish; va (c) sarlavhalar, tezislar va kalit 

---

O‘ZBEKISTONDA
 
FANLARARO
 
INNOVATSIYALAR

VA 
21-
SON

ILMIY
 
TADQIQOTLAR
 
JURNALI
20.07.2023
so'zlarning so'z tahliliga asoslangan eng mashhur tadqiqot mavzulari va 
tendentsiyalaridan iqtibos. 
Ta'lim jarayonida zamonaviy axborot texnologiyalaridan foydalangan holda 
darslarni tashkilashtirish uchun ma'lum bir shartsharoitlar mavjud. Birinchidan, 
axborot resurslari bo'lishi kerak. 
Bularga 
• shaxsiy kompyuter; 
• proektor; 
• multimedia vositalari; 
• skaner (murakkab sxemalar va chizmalarni, negativ plyonkadagi tasvirlarni 
kompyuterga o'tkazish uchun); 
• raqamli fotoapparat; 
• video kamera (video konferinsiyalar o'tkazish uchun va yana boshqa 
maqsadlarda); 
• printer, nusxa ko'chiruvchi qurilma (tarqatma materiallarni qog'ozga tushirish 
va ko'paytirish va yana boshqa maqsadlar uchun) va boshqa resurslar. 
Ikkinchidan, maxsus dasturiy ta'minotlar hisoblanadi. Boshqa ishlarni 
yaratishda kerak bo'ladigan maxsus dasturlar hisoblanadi. Bu dasturlar juda ko'p 
bo'lib, misol uchun: Animatsion roliklar yaratish uchun Macromedia Flash MX 
dasturidan foydalaniladi. Multmediali taqdimot ma'ruzalarini yartishda hammamizga 
ma'lum bo'lgan Power Point dasturidan foydalaniladi. 
Multimedia vositalaridan foydalangan holda maktabgacha yoshdagi bolalarning 
nutqini rivojlantirish bo'yicha o'quv ishlari bitta kompyuter (noutbuk), media-panel 
(yoki ekran) va projektorning mavjudligini aniqlaydi. Microsoft Office PowerPoint 
sizga raqamli axborot mahsulotlarini yaratishga imkon beradi. Kompyuter sinfida 
maktabgacha yoshdagi bolalarning nutqini rivojlantirish bo'yicha o'quv faoliyati 
kompyuter o'yinlaridan (o'quv, diagnostika, ishlab chiqish) foydalanishdan iborat. 
Buning uchun maktabgacha ta'lim muassasalaridan ko'pini hisobga olgan holda 
maktabgacha ta'lim muassasasining bolalar bog'chalari uchun, shuningdek 
litsenziyalangan dasturiy ta'minot bilan to'liq ta'minlangan kompyuter sinfiga muhtoj. 
Axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalangan holda bolalarning 
nutqini rivojlantirish uchun asosan rivojlanish o'yinlari qo'llaniladi, shuning uchun 
dasturiy mahsulotlarni ishlab chiqarishda asosiy talablarni tavsiflash kerak, xususan: 
- bolaning individual xususiyatlarini hisobga olish kerak; 
- amaldagi o'yinlar bolalarning yoshiga mos bo'lishi kerak. 
Maktabgacha yoshdagi bolalarning nutqini rivojlantirish uchun rivojlanish 
dasturlaridan foydalanish tayyorgarlik qismida bolani faol faoliyatga jalb qilishni o'z 
ichiga oladi: tanlovlar, kuzatishlar, o'yin muhiti, kompyuter o'yiniga tayyorgarlik 
ko'rish uchun suhbatlar. Asosiy qism to'g'ridan-to'g'ri kompyuter bilan mustaqil 
ishlashga qaratilgan bo'lib, maktabgacha yoshdagi bola har bir tugmachaning 
maqsadini, algoritm (karta sxemasi) yordamida dasturiy mahsulotni qanday 

---