İ S T A N B U L
YA B A N C I L A R İ Ç İ N T Ü R K Ç E Ö Ğ R E T İ M S E T İ C 1
66
HAZIRLIK ÇALIŞMASI
okuyor olacağım,
gülmez oldu, okumuş
olduk, çalışır oldum
-Gelecek yıl üniversitede okuyor olacağım.
-Memleketinden ayrıldığından beri yüzün hiç gülmez oldu.
-Bu kitabı da okumuş olduk.
-Sizinle beraber çalışa çalışa daha dikkatli çalışır oldum.
A.
GÜNLÜK HAYAT
BİR
MARUZATIM VAR
ÜNİTE
4
OKUMA
1 Aşağıdaki dilekçe örneği sizce hangi durum için yazılmıştır?
Tarih: 02.01.2013
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanlığına,
2302511 numaralı Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğrencisiyim. Yurt başvurusu için öğrenci belgemin hazırlanıp tarafıma
verilmesini istiyorum.
Saygılarımla arz ederim.
Adı Soyadı: Ahmet Başaran
İmza:
Adres: Akkaya Mah. Yılmaz Sok.
Ömür Apt. No: 51/9 Beşiktaş/İSTANBUL
Tel: 0520 548 52 78
ARZUHÂLDEN DİLEKÇEYE
Eskiden, yetkili makamlara bir durumu, şikâyeti ya da dileği belirtmek için yazılan
yazılara arzuhâl denirdi. Arzuhâller, belli kurallara göre yazılırdı; ilk bölümde arzuhalin
verildiği makama ya da makam sahibinin rütbesine göre değişen unvanlar, kalıplaşmış
saygı ve dua sözleri yazılırdı. Daha sonra resmi yazım kurallarına uygun bir anlatımla
dilek belirtilirdi. Bütün bunları para karşılığında yapan kişiye arzuhâlci denirdi.
Arzuhâlcilik, okur-yazarların az olduğu geçmiş dönemlerde ancak resmî izinle ya-
pılabilen bir meslekti. Arzuhâlci olmak isteyen kişi, arzuhâlci başına başvurur, resmî
bir kurul önünde yapılan sınavda başarılı olursa kendisine “izin tezkeresi” verilirdi. Ar-
zuhâlcinin; namuslu olması, kanunları, yasaklanmış konuları iyi bilmesi, yazısının güzel
olması gerekirdi. 19. yüzyıl sonlarında arzuhâlciler İstanbul’da genel olarak Beyazıt’ta,
Ayasofya Camisi çevresinde, Sultan Ahmet Meydanı’nda, Yeni Cami yakınlarında bulunur, açık havada çalışırlardı. Arkalıksız
hasır iskemlelerde oturan arzuhâlcilerin önlerinde mürekkep, kamış kalem gibi yazı araçlarının durduğu küçük bir masa,
yanlarında da müşterilerin oturacağı birkaç iskemle bulunurdu.
Ülkemizde okur-yazar sayısının artması, eski sistemde dilekçe yazma yöntemlerinin kalkması ve Latin alfabesinin benim-
senmesi üzerine arzuhalcilerin sayısı azaldı. Bugün adliye ve hükümet binalarının önünde küçük masalar üzerinde dilekçe
yazan kişiler, bitmeye yüz tutan arzuhâlcilik mesleğinin son çalışanlarıdır.