yo' lakay (nutqi davomida) auditortiyaga savollar berib va tinglovchi- larning o'tirgan joyida bergan qisqa savoliariga aniq va qisqa javob- lami berib borsa, muloqot yanada jonli va muvaffaqqiyatli chiqadi. Bu o'rinda notiqning xalq orasidagi obro'-e'tibori ham muhim rol o'ynaydi eng muhimi, notiqdagi aql-zakovat va so'zamollik mulo- qotning asosiy shartlaridan sanaladi. Nutq davomidagi kerakli pand- nasihat ham bugungi kunlardagi yoki shu holatdagi vaziyat bilan bog'lab olib borilsa, juda o'rinli hisoblanadi. Endi notiq bilan auditoriya ortasidagi muloqotga ta'sir ko'rsa- tadigan salbiy holatlarga kelsak, ular yuqoridagi ijobiy holatlaming teskarisi. Auditoriya pala-partish, tinglovchilar o'mashish holatida tartibsizliklar bo'lsa, notiq nutqida ehaynalishlar sodir bo'lsa, ortiq- cha kirish (anaqa, xo'sh-xo'sh, aytaylik kabi) so'zlar ko'p ishlatilsa, berilgan savollarga aniq va qisqa javob berilmasa. notiq va tinglovchi o rtasidagi muloqotga zil ketadi. Ko'ryapsizmi hamma narsa kelib notiqning aq] farosatiga, bilim i va ziyrakligiga vaqtdan unumii foydalanishiga va auditoriyani nutqidagi aqlli so'zlari va yangi fikr- lari bilan ushlab turishiga bog'liq. Ommabop nutq mas'uliyati Notiqlik san'ati-ijtimoiy hodisa. Ayniqsa ommabop nutqda notiqning nutqi va uslubi muhim ahamiyatga ega. Ommabop nutq hamma uchun uning tinglovchilari oddiy dehqondan tortib, injener- gacha, pedagogdan tortib tibbiyot xodimigacha. boringki jamiya- timizda taraqqiyot uchun xizmat qilayotgan ommaga, mo'ljallanadi. Y a'ni, badiiy asar o'z bahosini faqat adabiy tanqidchidangina emas, ommadan kutgani kabi ommabop nutqning tinglovchilari turli toifa-
