O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

ob’yektlar ro‘yxatini ko‘rish oynasi - Object tree View;

dastur kodlarini tahrirlash oynasi - Unit.pas 
 
Bosh oyna 
ekranning yuqori qismida joylashgan bo‘lib, uning 
birinchi qatorida sarlovha, ya’ni proyektning nomi joylashgan. Ikkinchi 
qatorda 
buyruqlar menyusi 
gorizantal ko‘rinishda joylashgan. Keyingi 
qatorning chap tarafida 
uskunalar paneli 
va o‘ng tarafida 
komponentalar politrasi 
joylashgan.
Buyruqlar menyusi 
quyidagilarni o‘z ichiga olgan:
-File (fayl) 
bo‘limi fayllar ustida ish bajarish uchun kerakli 
buyruqlarni o‘z ichiga olgan;
-Edit (tahrir) 
bo‘limi fayl ichidagi ma’lumotlarni tahrirlash uchun 
kerakli buyruqlarni o‘z ichiga olgan;
-Seerch 
-View 

---

170 
-Compile 
-Run 
formani ishga tushirish.
-Options 
-Tols 
servis xizmatidan foydalanish.
-Help 
yordam chaqirish.
Dasturlash mu
h
itining asosiy tashkil etuvchilari.
Quyida Delphining asosiy tashkil etuvchilari keltirilgan:

Formalar dizayneri (Form Designer) 

Dastur matni muharriri (Editor Window) 

Komponentlar to‘plami (Component Palette) 

Ob’yektlar inspektori (Object Inspector) 

Yordam tizimi (On-line help
)
Delphining bulardan tashqari sizga dasturlash muhiti va dasturni 
sozlash uchun xizmat qiluvchi tizim menyusi, uskunalar chizgichi kabi 
boshqa vositalari ham bor.
 
Formalar dizayneri Dastur matni muharriri 
Komponentlar palitrasi bu dasturni boshqarish uchun maxsus tug-
machalar bo‘lib uni formaga joylashtirishdan oldin bosh oynadan kerakli 
komponentalar palitrasi tanlanadi. Delphi 7 dasturlash muhitida 
Standart, Additional, DataAccess, DataControls, Diologs, System kabi 
kompo-nentlar palitrasi bo‘limlari mavjud. 

---

171 
Masalan, Standart (Standart) komponentalar palitrasida quyidagi 
piktogrammalar (tugmachalar) majmuasi mavjud: