Zonalari teoriyasi elementlari



Yüklə 0,63 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/9
tarix30.09.2023
ölçüsü0,63 Mb.
#151051
1   2   3   4   5   6   7   8   9
5-mavzu yarimo‘tkazgichlarni elektrofizik xususiyatlari. Qattiq

ta’qiqlangan zonalar 
deb ataladi. Qattiq jismlarda qo‘shni elektronlar bir-biriga juda yaqin 
joylashganligi uchun, energetik sathlarni siljishi va ajralishiga olib keladi va natijada 
ruxsat 
etilgan energetik zonalar
yuzaga keladi. Energetik zonada ruxsat etilgan sathlar soni kristaldagi 
atomlar soniga teng bo‘ladi. Ruxsat etilgan zonalar kengligi odatda bir necha elektron – voltga 
teng (elektron – volt – bu 1V ga teng bo‘lgan potensiallar farqini yengib o‘tgan elektronning olgan 
energiyasi). Ruxsat etilgan zonadagi minimal energiya sathi 
tubi 
(Wc), maksimal energiya esa 
shipi 
(Wv) deb ataladi. 
5.1-rasmda yarim o‘tkazgichning zona diagrammasi keltirilgan. Ta’qiqlangan zona 
kengligi 

Wt yarim o‘tkazgichning asosiy parametri bo‘lib hisoblanadi. 
5.1-rasm.
Yarim o‘tkazgichning zona diagrammasi 
Yarimo‘tkazgichlarda taqiqlangan zona kengligi deb ataluvchi 
Wg
parametr eng muhim 
parametr hisoblanadi. Temperatura ortishi bilan taqiqlangan zona kengligi kamayib boradi. 


Elektronikada keng qo‘llaniladigan yarim o‘tkazgichlarning ta’qiqlangan zona kengliklari 

Wt (eV) quyidagiga teng: germaniy uchun – 0,67, kremniy uchun – 1,12 va galliy arsenidi uchun 
-1,38. 
Dielektriklarda ta’qiqlangan zona kengligi 



2 eV, metallarda esa ruxsat etilgan 
zonalar bir – biriga kirib ketgan bo‘ladi, ya’ni mavjud emas. 
Yuqoridagi ruxsat etilgan zona 
o‘tkazuvchanlik zonasi 
deb ataladi, ya’ni mos energiyaga 
ega bo‘lgan elektronlar, tashqi elektr maydoni ta’sirida yarim o‘tkazgich hajmida harakatlanishlari 
mumkin. Bunda ular elektr o‘tkazuvchanlik yuzaga keltiradilar. O‘tkazuvchanlik zonasidagi biror 
energiyaga mos keladigan elektronlar 

Yüklə 0,63 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin