ajralmagan yarim o‘tkazgichlar qo‘llaniladi. Bunday yarim o‘tkazgichlarda Fermi sathi ruxsat
etilgan zonalarda: elektron yarim o‘tkazgich uchun – o‘tkazuvchanlik zonasida, kovakli yarim
o‘tkazgich uchun – valent zonada joylashadi. Ajralmagan yarim o‘tkazgichlar juda kata kiritma
konsentratsiyasi (10
19
– 10
21
sm
-3
) hisobiga hosil qilinadilar.
Zaryad tashuvchilar harakatchanligi. Zaryad tashuvchilarning harakat-chanligi
-
bu elektr maydon kuchlanganligi
E
=1 V/sm bo‘lgandagi yarim o‘tkazgichdagi zaryad
tashuvchilarning o‘rtacha yo‘naltirilgan tezligi. Elektronlar hrakatchanligi
n
doim kovaklar
harakatchaligi
p
dan yuqori bo‘ladi. Bundan tashqari zaryadlar harakatchanligi yarim
o‘tkazgich turiga ham bog‘liq bo‘ladi. Shunday qilib, kremniydagi elektronlar harakatchanligi
n
=1500 sm
2
/(Vs), germaniyda
n
= sm
2
/(Vs), galliy arsenidida
n
= sm
2
/(Vs).
Agar yarim o‘tkazgichda elektr maydoni hosil qilinsa, u holda erkin zaryad tashuvchilar
siljishi yuzaga keladi. Bunday siljish
dreyf harakati deb ataladi.
Dreyf tezligi ДР
elektr
maydon kuchlanganligi
E
ga proporsional bo‘ladi:
Е ДР
Elektron va kovaklar dreyf tokining natijaviy zichligi:
.
E p n q j p n ДР
Diffuziya koeffitsiyenti. Yarim o‘tkazgichda elektr toki hosil bo‘lishiga faqat elektr
maydoni emas, balki harakatchan zaryad tashuvchilar gradiyenti ham sabab bo‘ladi. Yarim
o‘tkazgich hajmida teng taqsimlanmagan erkin zaryad tashuvchilar harakatining yo‘nalishi
