5-6 Haziran 2010 Zeytinburnu İstanbul 2011 BİTKİlerle tedavi sempozyumu düzenleme Kurulu

Hatmi / Gülhırı:
(
Althaea
türleri ) Kökleri, yaprak ve çiçekleri göğüs yumuşatıcı 
olarak suda kaynatılarak içilir. Ayrıca lapa şeklinde de kullanılır. Hatmi tohumlarıyla 
yapılan şöyle bir uygulama tespit edilmiştir: Kazanda su ile kaynatılan tohumlar, mü-
silajlı bir sıvı oluşturur. Bu sıvı ılıkken temiz bir çarşafa sürülerek romatizmalı ayakla-
ra sarılır. Bu işlem iki defa yapılır.
Isırgan:
(
Urtica
türleri) Halk hekimliğinde, ekzemaya karşı, kaynatılmış ısırgan kök 
ve yapraklarının suyu bir ay boyunca içilir. Kaynatılmış kökün koyu suyuna vazelin 
katılarak ekzema merhemi olarak kullanılır. Ağrılar için ısırgan yaprakları dövülür, 
tuza katılır, üç gün ağrılı ve şiş bölgelere sürülür. Romatizma ve ağrılar için, suda haş-
lanmış ısırgana arpa unu katılarak lapası yapılır, vücuda sarılır ve 24 saat kalır. Ayak 
ağrılarında taze ısırgan ayaklara çarpılır (dalatılır). Isırgan kan dolaşımını hızlandı-
rır, boğaz ağrılarında ısırgan enfüzyonu gargara olarak kullanılır. Kaynatılmış ısırgan 
yaprakları suyu saç dökülmesine karşı saça sürülür.
Kanserde ısırgan tohumları dövülür, bala katılarak yenir. 1988 yılında TÜBİTAK’ta 
30
İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Farmakognozi Anabilim Dalı’nın 5.11. 2004 tarihinde Prof. 
Dr. Afife Mat imzası ile verilen rapordaki bilgiler.

---

40
Bitkilerle Tedavi Sempozyumu
yapılan araştırmada, ısırgan ve tohumunda antitümöral etki gösteren maddeye rast-
lanmış, olumlu sonuçlar alınmıştır.
31
Kangal:
(
Onopordum bracteatum
Boiss. et Heldr.) Bitkinin çiçekleri kaynatılır, böb-
rek kumlarına karşı içilir. Gövdesi soyulduktan sonra yenir.
Kenger:
(
Gundelia tourneforti
L.) “Kenger girmeyen eve hekim girer” diye bir inanış 
vardır. Kenger sakızı midevidir. Kenger tohumları kahve gibi kavrulur, dövülür; ek-
zema ve hemeroidde kenger kahvesi içilir.
Keven:
(
Acantholimon acerosum 
(Willd) Boiss) Beyaz çiçekleri kaynatılarak tüber-
külozda içilir. Keven çiçeği ile yalanu (sığırkuyruğu) tohumu birlikte kaynatılarak 
içilir.
Kırmızı Ağnik:
(
Arnebia densiflora
Nordm. Ledeb.) Hemoroitte bitkinin kökleri 
kaynatılarak içilir. Eskiden havaciva merhemi yapmakta kullanılırdı. Bunun için kır-
mızı ağnik ya da havaciva otu (
Alkanna tinctoria
L.) bitkisinin kökü dövülür, içyağı, 
balmumu ya da tereyağıyla kaynatılıp süzülerek işletmek (oldurmak) için yaraya sü-
rülürdü. 
Kısacıkmahmut:
(
Teucrium chamaedrys
L.) Basur’da kök ve yaprakları suda kayna-
tılarak içilir. Sancılanan ve çocuğu olmayan hanımlar için, kısacıkmahmut suda kay-
natılır, muayyen günleri boyunca sabah kahvaltıdan önce birer bardak içilir. İştah 
açıcı olarak ve mide ağrılarına karşı da aynı şekilde kullanılır.
Pelin:
(
Artemisia absinthium
L.) Bitki iştah açıcı, midevî, vermifüj ve müdrir olarak 
kullanılır. Pelin yaprakları aralarına toz şeker ekilerek bir gece bekletilir, çıkan su tü-
berkülozda içilir. Bu amaçla 10 g pelin yaprağı dövülüp 100 g bala katılır, hasta tara-
fından yemeklerden önce birer tatlı kaşığı yenir. Bu terkibe iki ay devam edilir.
Pelit:
(Meşe)(
Quercus
türleri) Pelit meyvesi dövülür, tozu ishal de içilir. Ekzema ve 
hemoroitte kaynatılarak suyu içilir.