Mayıs Çiçeği / Sarı Çiçek / Düğün Çiçeği:
Ranunculus
türleri sarı parlak çiçekle-
ri yara işletmek için kullanılır. Ayak ağrılarında, mayısta çiçekler ayağa sarılır, açılan
yaralar ve akan iltihap sebebiyle ağrıların geçeceğine inanılır. Ayrıca bitkinin kökleri
31
Tercüman, 3.9.1988
41
Bitkilerle Tedavi Sempozyumu
suda kaynatılarak ekzema ve hemoroitte içilir.
Sivas Salatalığı:
Kabukları suda bir gece bekletilir, sarılıkta bu su içilir. Bitkinin taze
kabukları cilt güzelliği için yüze sürülür.
32
Tellice / Unluca:
Baharda -henüz gök gürlemeden- ilk olarak yetişen, evelik, yem-
lik, madımak, guşguş (
Capsella rubella
Reut.), ısırgan, tekesekalı, tellice, unluca gibi
yedi çeşit bitki toplanarak bunlardan yemek yapılıp yenirse o yıl hasta olunmayacağı-
na inanılır. Her ikisi de
Chenopodiaceae
familyasından olan bitkilerden yerel adı Telli-
ce olan gönderdiğim örnek
Atriplex hortensis
L, Unluca olan
Atriplex nitens
Schkuhr.
olarak teşhis edilmiştir.
Yalanu / Erkek Yalanu / Yalangu:
(Sığırkuyruğu)
Verbascum
türleri, ekzema için
suda kaynatılarak yapılan çayı içilir. Yalanu tohumu, keven çiçeği ile birlikte kaynatı-
lır, tüberkülozda içilir. Bitkinin kurutulmuş yaprakları dövülür, yarayı kurutmak için
ekilir.
Yazkışgökçek / Yaygıçökçesi:
(
Daphne oleoides
Schreb.) Özel bir kokusu olan bu
bitkinin taze dal ve kabuklarının cildi tahriş edici özelliği vardır, zehirli bileşikler
içermektedir.
33
Köküyle birlikte suda kaynatılır, kaynamış suyun vücudun dayanabi-
leceği ısıya gelmiş olan buharına çocuk sahibi olmak isteyen kadın oturtulur. Bu iş-
lem üç gün yapılır, hastaya soğuk su içirilmez.
Yemlik:
(
Tragopogon buphthalmoides
DC. Boiss.) Yöremizde bir yemlik türüne te-
kesakalı adı da verilmektedir. Yemlik, sabah kahvaltıdan önce yenirse “mideyi kıllar-
dan temizlediğine” inanılır.
Zorlatma Otu:
(
Phlomis
sp
.
)türü. Ağrıyan yere kaynatılan zorlatma otunun suyuy-
la sıcak olarak pansuman yapılır.
Ot banyosu: Kısırlıkta kadınlar, sütleğen ve baldıran hariç toplanan bütün otların ka-
32
Notlarımız arasında bulunan salatalıkla ilgili reçeteleri de kaydedelim: Salatalık suyu: Bir ölçü salata-
lığın çekirdekli iç kısmı, iki ölçü 90 derece alkol, bir şişeye konur, ağzında üç parmak boşluk olacak şe-
kilde ağzı kapatılır. Üç hafta güneşte bekletilir. Meydana gelen yağ tabakası asıl yararlı kısımdır. Bu so-
lüsyon akşamları cilde sürülür. Salatalık Pomadı: 70 g salatalık suyu (rendelenen fazla olgun, tohuma
kaçmış salatalıktan sıkılarak alınacak), 2 g gül suyu ve 50 g vazelinle merhem yapılacak. Sabahları sü-
rülecek.
33
Turhan Baytop, Türkiye’de Bitkilerle Tedavi, İstanbul, 1984, s.80.
42
Bitkilerle Tedavi Sempozyumu
zanda üzerlerine sıcak su ilavesiyle hazırlanan ot banyosu yaptırılırlar, sonra yatırarak
dinlendirilirler. Köylerde eşilmiş toprak içine otları ve sıcak su koyarak da yaparlar.
Ot ve Çiçek Banyosu: Divriği’de gelişmeyen çocuklar için, evin bahçesinde yetişen
her ot ve çiçekten bir tane çocuğun banyo yaptığı suyun içine konulur.
43
Bitkilerle Tedavi Sempozyumu
Dostları ilə paylaş: |
