5-6 Haziran 2010 Zeytinburnu İstanbul 2011 BİTKİlerle tedavi sempozyumu düzenleme Kurulu
Yüklə 2,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Panax ginseng
- Salvia türleri
|
Ginkgo biloba
Asetilkolinesteraz inhibisyonu dışında mekanizmalarla etki eden ekstrelerden en önemlisi Ginkgo biloba L.’dır. Bitkinin “EGb 761” olarak kodlanan standardize eks- tresi AH tedavisinde kullanılmaktadır. Ekstrenin merkezi sinir sistemindeki etki me- kanizması tam anlaşılamamıştır, bitkinin bileşiminde bulunan flavonoitler, terpeno- itler (ginkgolitler, bilobalitler) ve organik asitlerin sinerjik etkileşimiyle meydana ge- 69 Bitkilerle Tedavi Sempozyumu len antioksidan özelliklerine bağlı olduğu düşünülmektedir. Bu bileşikler, AH’nda tespit edilen aşırı lipit peroksidasyonu ve hücre hasarına sebep olan serbest radikal- lere karşı farklı derecelerde aktivite göstermektedirler. Avrupa ve ABD’de değişik nö- rolojik hastalıkların tedavisinde olumlu sonuçlar veren EGb 761’in demansta da ha- fıza güçlendirici etkisi plasebo kontrollü, çift körlü, randomize çalışmalarla kanıtlan- mıştır. Panax ginseng Panax ginseng L.’nin hafıza güçlendirici etkisi üzerinde yapılan diğer çalışmalarda da, skopolamin-indüklü hafıza kaybı deney modeli uygulanarak, etkiden sorumlu bile- şiklerin poliasetilenik alkoller ve bunların linolatları olduğu bulunmuştur. Başka bir çalışmada ise, Panax ginseng ’ten izole edilen ginsenozit Rb1 ve Rg1’in de aynı deney modelinde aktif olduğu tespit edilmiştir. Ginkgo biloba L. (GK 501) ve Panax ginseng L. (G115)’in standardize ekstrelerinin kombinasyonunu taşıyan kapsüller, 14 hafta süren, paralel gruplu, plasebo kontrollü bir çalışma ile 256 orta yaşlı gönüllü üzerinde denenmiş ve hafızayı güçlendirici yön- de kuvvetli aktivite saptanmıştır. Salvia türleri Ülkemizde doksanın üzerinde Salvia (Adaçayı) türü olup %50’si endemiktir. Salvia officinalis L.’nin (Tıbbi adaçayı) Avrupa halk tıbbında hafıza zayıflığına karşı kulla- nıldığı kaydedilmiş, bilimsel çalışmalarda bitkinin uçucu yağında bulunan mono- terpenler 1,8-sineol ile alfa-pinen’in sinerjik etkileşmesinin asetilkolinesteraz enzi- mi üzerinde güçlü inhibisyonu saptanmıştır. Bu çalışmadan ilhamla, ülkemizde yeti- şen Salvia türlerinin kolinesteraz ve antioksidan aktivitelerinin tespitine yönelik kap- samlı tarama çalışmalarımızda, incelenen yetmişten fazla Salvia türleri arasında Sal- via fruticosa Mill. (syn. Salvia triloba L.f.) öne çıkmış, ileri fraksiyonlama çalışmala- rı da gerçekleştirilmiştir. Henüz Salvia türlerinin AH tedavisinde kullanılabilecek bir preparatı bulunmamasına rağmen, AH için ümit verici bir fitofarmakoterapötik ola- cağı düşünülmektedir. Farklı coğrafya ve iklim tiplerine sahip ülkemizin zengin florası tıbbi bitkiler açısın- dan da önemli potansiyeldir. Günümüzün ciddi sağlık sorunlarından AH’nın tedavi- sinde, en etkili ilaç grubu olarak asetilkolinesteraz inhibitörlerinden yararlanılmak- tadır. Dolayısıyla bitkisel kökenli galantamin gibi saf bileşikler ve Gingko biloba L. ve Panax ginseng L.’den hareketle elde edilen standardize ekstreler hastalığın tedavi- 70 Bitkilerle Tedavi Sempozyumu sinde önemli seçeneklerdir. Çin geleneksel tıbbında unutkanlık tedavisinde kullanı- lan Huperzia serrata (Thunb.) Trev’den izole edilen bir alkaloit olup potent asetilko- linesteraz enzim inhibitörü etkisi ispat edilen huperzin A da, bitki araştırmalarının öneminin göstergesidir. Kesin çözüm bulunamayan AH tedavisinde kullanılabilecek bileşiklerin keşfinde bitkisel kaynak araştırmaları gelecekte de önemli yer tutacaktır. Yüklə 2,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|