Yabancı döllenmenin sonuçları: Farklı genotiplere sahip döller meydana ge-
lir, bu dölün genotiplerinin ne olacağına ilişkin çok sayıda ihtimal vardır. Bu durum
alellerde çok yüksek derecede çeşitlilik ile sonuçlanan heterozigot döllerin ortaya
çıkmasına neden olur. Heterozigot olmanın avantajı, kalıtsal olarak geçen alellerden
bir tanesi dezavantajlı veya ölümcül ise, o zaman onun yerine diğerinin çalıştırılma-
sıdır. Bu nedenle dış çaprazlama bitkilere etkin ve sağlıklı döl oluşturma imkanı sağ-
lar. Diğer yandan, üstün özelliklere sahip bir birey, bunların yalnızca yarısını sonra-
ki döle geçirebileceğinden, döllerin bu üstün genotiplere sahip olamama ihtimali de
bir dezavantajdır.
•
Kendine döllenmenin sonuçları: Kendine döllenen bitkinin genotiplerinin
hepsi aynı organizmadan olduğu zaman, iki farklı alelin yalnızca bir tanesini taşıya-
bilir ve meydana gelen döllerin yarısı homozigottur. Homozigotluk nedeniyle daha
önceden gizlenmiş olan zararlı veya ölümcül aleller bir araya getirilirler. Bu zararlı
aleller bitki olgunlaşmadan ölümüne sebep olarak bitki soyundan ayıklanırlar. Ken-
dine döllenen bitki üstün özelliklere sahipse, sonraki döller ya tıpkı anaç gibi üstün
özelliklere sahip olur veya zararlı aleller nedeniyle ölürler. Ancak en kötü şartlarda
kendine döllenme, soyu devam ettirme bakımından hiç döllenememesinden daha
avantajlıdır.
•
Eşeysiz üremenin sonuçları: Eşeysiz üreme sonucu populasyondaki bireyle-
rin hepsi aynı genotipe sahip olacağından çevre unsurlarına karşı duyarlık düzeyleri
de aynı olur. Örneğin, bir birey hastalıklara karşı çok duyarlı ise diğerleri de duyarlı
106
Bitkilerle Tedavi Sempozyumu olacaktır veya bunun tersi olarak, üstün özelliklere sahip anaçtan eşeysiz üreyen bi-
reylerin tamamı da üstün özelliklere sahip olurlar.
