THE 3 rd INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCES OF STUDENTS AND YOUNG RESEARCHERS dedicated to the 99
th
anniversary of the National Leader of Azerbaijan Heydar Aliyev
265
[7] William F. M. Jacobsen, Blaine, Minn.; Zoltan Zansky, Willowdale, Canada
[8] https://www.yourelectricalguide.com/2019/05/lux-meter-working-
principle.html#:~:text=Most%20of%20the%20lux%20meters,the%20photocell%20or%20l
ight%20sensor.
[9] 2011 MDPI, Basel, Switzerland, A Novel Design of an Automatic Lighting Control System
for a Wireless Sensor Network with Increased Sensor Lifetime and Reduced Sensor
Numbers
MANCANAQ DƏZGAHININ MÜASİR SƏLİS İDARƏETMƏ QURĞULARI Orxan Babayev Az ə rbaycan Milli Elml ə r Akademiyas ı İ dar ə etm ə Sisteml ə ri İ nstitutu Bak ı , Az ə rbaycan Oorkhanbabayev49@gmail.com Elmi rəhbər: Dosent Asif Rzayev Açar sözlər: neft istehsalı, idarəetmə stansiyası, kontroller, ştanqlı nasos qurğusu,
dəyişən tezlik intiqalı, dinamoqram, səlis idarəetmə, tezlik çeviricisi.
Müasir idarəetmə stansiyaları ştanqlı dərinlik nasos qurğularının avto-
matik idarəsi üçün tətbiq olunur. Proses parametrlərinə nəzarət etmək qabi-
liyyəti, bir sıra sensorlar, motor idarəetmə alqoritmləri nəzərə alınır. Manca-
naq dəzgahının bütün idarəetmə stansiyaları qüvvə, ştanq mövqeyi, quyu
ağzı təzyiqi və elektrik enerjisi ölçmə sensorlarından ibarətdir. Ancaq sensor-
lar dövri texniki xidmət və təmir tələb etdiyindən ştanqlı dərinlik nasos qurğu-
larının avtomatlaşdırılması sistemlərində ən etibarsız elementdir. Beləliklə,
"sensorsuz" idarəetməni həyata keçirən idarəetmə stansiyaları meydana
çıxdı. Bununla belə, sensorlar olmadan nasos qurğusuna nəzarət prosesinin
keyfiyyəti daha pis olacaq, çünki dinamoqram bu halda qeyri-müəyyən
məlumatlara əsaslanır.
Müasir idarəetmə stansiyalarının əksəriyyəti dəyişən tezlik sürəti və
nasos axın sürətinə nəzarət üçün inteqrasiya olunmuş tezlik çevirici ilə təchiz
edilmişdir. Bununla belə, mexaniki enerjinin regenerasiyası funksiyasına
malik çox bahalı bir konvertorun quraşdırılması idarəetmə stansiyasının
xərcini bir neçə dəfə artıracaq, lakin enerjiyə qənaət minimal olacaqdır.
Müasir idarəetmə stansiyalarının əsas üstünlükləri informasiyanın işlən-
məsi və onlarda proqramlaşdırılmış idarəetmə alqoritmləridir. Kontrollerlərin
proqram təminatı nasos avadanlığını və elektrik mühərrikini fövqəladə iş şə-
raitindən qorumağa, hər bir quyu üçün optimal iş rejimini seçməyə, axın
sürətini hesablamağa imkan verir. Bir çox müasir kontrollerlər ölçülmüş quyu
ağzı dinamoqramını təhlil etməyə, onun əsasında plunjer dinamoqramını