Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan respublikasi təHSİL İnstitutu
yaşdan 3 yaşadək uşaqlar üçün gün rejimi
Yüklə 2,33 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2 yaşdan 3 yaşadək uşaqlar üçün gün rejimi Payız, qış və yaz fəsillərində Məktəbəqədər müəssisədə Uşaqların qəbulu, müstəqil fəaliyyət 07.00 - 08.00 Səhər gimnastikası 08.00-08.10 Səhər yeməyinə hazırlıq, səhər yeməyi 08.10 - 08.40 Müstəqil fəaliyyət, məşğələlərə hazırlıq 08.40 - 09.00 Məşğələ 09.00-09.15; 09.25-09.40; Gəzintiyə hazırlıq, gəzinti 09.40 - 11.15 Gəzintidən qayıtma, nahara hazırlıq 11.15 - 11.45 34 Nahar 11.45 - 12.15 Yuxuya hazırlıq, gündüz yuxusu 12.15 - 15.00 Tədricən yataqdan qalxma, axşamqabağı yemək 15.00 - 15.25 Gəzintiyə hazırlıq, gəzinti 16.15 – 17.10 Gəzintidən qayıtma 17.10 - 17.20 Şam yeməyinə hazırlıq, şam yeməyi 17.20 - 17.50 Oyunlar, uşaqların evə yola salınması 17. 50-19.00 3-4 yaş. Həyatının dördüncü ilində uşağın fiziki inkişafı sürətlənir. İl ərzində uşağın çəkisi 1,5-2 kq, boyu 5-7 sm artır, çəkisi 17 kiloqrama, boyu 100-102 santimetrə, döş qəfəsinin dairəsi 53 santimetrə çatır. Bu dövrdə uşağın psixi funksiyaları inkişaf edir. Baş beyinin quruluşu və funksiyaları intensiv şəkildə inkişaf edir. Uşağın fəallığı artır, məqsədyönlü hərəkətləri uyğunlaşdırılmış xarakter alır. Uşaq oyun, rəsm, quraşdırma və s. üzrə iş prosesində məqsədəuyğun hərəkət etməyə təşəbbüs göstərir. Bu dövrdə sujetli-rollu oyunlara meyl artır. Uşaqlar təsviri fəaliyyət və quraşdırma məşğələlərində əşyaların düşünülmüş təsvirini əks etdirmək üçün öyrəndikləri metod və üsulları tam tətbiq etməyi bacarmırlar. Rəsm çəkmə prosesində uşağın təsəvvürlərinə görə qrafik obrazlarla təsvir olunan material kağız üzərində olduğu kimi görünür. Tədricən o, təsvir edəcəyi əşyaya uyğun oxşar cizginin və ştrixlərin sayını artırır, əşyanın nisbətən canlı təsvirini verir. Bu yaşda uşağın psixi proseslərinin inkişafında mühüm dəyişikliklər baş verir. Oyun, rəsmetmə, quraşdırma, əmək prosesində uşaq əşyaların xüsusiyyətləri ilə tanış olur, qavrayışı, təsəvvürü, təxəyyülü, təfəkkürü inkişaf edir. Uşaqlarda əyani-obrazlı təfəkkür üstünlük təşkil edir. Bunun köməyi ilə uşaq əşyaları təkcə xarici oxşarlığına görə deyil, həm də onlardan harada istifadə olunmasına görə ümumiləşdirir. Belə təsəvvürlər əsasında əşyaların nədən hazırlanmasına, əhəmiyyətinə, əlamət və keyfiyyətlərinə görə qruplaşdırır. Onda hər şeyi öyrənmək həvəsi güclənir. О, tədricən hadisənin səbəbləri ilə maraqlanır, saysız-hesabsız suallar verir. Bu yaşda uşağın nitqinin inkişafında mühüm dəyişikliklər baş verir: söz ehtiyatı sürətlə zənginləşir, ətraf mühitdəki əşya və hadisələr haqqında təsəvvürləri g enişlənir. Dörd yaşında uşaqda bədii nümunələri praktik şəkildə mənimsəmə qabiliyyəti artır, şeirləri, nağılları dinləməyi xoşlayır, yaşıdlarının nitqini təqlid etməyə çalışır. Bu dövrdə uşaqda musiqini dinləməyə və qavramağa emosional həssaslıq artır. Musiqi əsərlərindəki ziddiyəti (şən, sakit) fərqləndirir, tanış nəğmələri adlandırır. Ucadan səslənən musiqi alətlərini tembrinə görə fərqləndirir. Səsini tərbiyəçi-müəllimin səsinə uyğunlaşdıraraq ucadan oxuyur. Onun psixi inkişafındakı nailiyyətlər, məqsədəuyğun hərəkətlərin mənumsənilməsi, təlimin xarakterində əsaslı dəyişikliklər üçün özəl şərait yaradır. Onda müstəqillik inkişaf edir. Buna baxmayaraq, onların həyatında böyüklərın rolu böyükdür. 3-4 yaşlı uşaqlar eyni zamanda ekspansiv (açıq sözlü), zərif və kobud ola bilirlər. Onlar ətraf aləmi anlamağa çalışırlar. Bu yaş dövründə onlar üçün öz fantaziyalarını reallıqdan ayırmaq çox çətindir. Başa düşməyə başlayırlar ki, onların hərəkətləri müəyyən nəticələrə gətirir və özləri üçün davranış məhdudiyyətləri yaratmağı öyrənirlər. Bu yaş qrupundan olan uşaqlar həm də onunla fərqlənirlər ki, indi onlar bağlılıq və sözəbaxanlıq nümayiş etdirirlər, bir dəqiqədən sonra isə onlar tələbkar və şıltaq olurlar. |