“O‘rgatuvchi texnologiya” (D.Finn,1959) –
pedagogik
maqsadda
maxsus
yaratilgan
eshitish
vositalaridan
foydalanish va ulardan
foydalanish uslubiyoti
70-80-yil-
lar
Ta’lim texnologiyasini ilmiy asosi
axborot, telealoqa nazariyasi, pedagogik
kvalimetriyasi, tizimli tahlil, bilish
jarayonini boshqarish nazariyasi, ta’lim
jarayonini qulaylashtirish, pedagogik
mehnatni ilmiy tashkillashtirish va
boshqalar.
Eshitish vositalarining yangi turlari:
videomagnitofon,
aylanmali
kadroproyektor, elektron va bloknotli
yozuv taxtasi va boshqalar chiqara
boshlandi.
Ta’lim texnologiyasi muammolari
bo‘yicha Xalqaro anjumanlarda ta’lim
texnologiyasiga umumiy mohiyat taklif
etildi.
TT
qo‘llanish
sohasi
-
(1)
o‘qitishning texnik vositalari, (2)
ma’lumot olish muammolariga tizimli
yondashishi. “Birinchi soha o‘qitish
vositalarida texnika yutuqlarini amalga
oshirish bilan, ikkinchi soha esa,
pedagogik nazariyani rivojlanishi bilan,
ularni
tashkillashtirishning
umumiy
nazariyasi birlashtirilishi lozim bo‘lgan
ilovaga
bog‘liq,
ya’ni
ta’lim
muammolariga tizimli yondashishdir ”.
P.D. Mitchel (1970 y.) TT bo‘yicha
102 manbalarni tahlil etishi natijasida
TT ma’nosi va pedagog-texnologlar
vazifasi
asosini
shakllantiradi:
“Kutilayotgan pedagogik natijalarni
olish uchun inson, moddiy va moliyaviy
“Ta’limiy texnologiya” TT
-
“ta’lim texnik
vositalari
yoki
kompyuter
sohasidagi”
izlanishlar
emas;
bu
ta’lim
jarayonining
samaradorligini
oshiruvchi
omillarni
tahlil qilish yo‘li bilan,
tuzilmaga
keltirish
hamda
yo‘l
va
materiallarni
qo‘llash
yo‘li bilan, shuningdek
qo‘llanilayotgan usullarni
baholash orqali ta’lim
jarayonini
eng
maqbullashtirish
tamoyillarini aniqlash va
yo‘llarini ishlab chiqish
maqsadidagi izlanishdir”.
(Mejdunarodnыy
yejegodnik po texnologii
obrazovaniya
i
obucheniya – London –
Nyu - York, 1978 g.
“TTning
dastlabki
mohiyati
pedagogik
maqsadlarda
muloqot
qilishning
eshitish
va
80-yillarda TT to‘g‘risida Rossiya
olimlarining birinchi nashrlari paydo
bo‘ldi: “... xorijiy tajribalar hozir bizda
yaxshi ma’lum bo‘lmay turibdi. Lekin
TT eshigimizni taqillatayapti” (Klarin,
1989)