Media va axboriy savodxonlik bo'yicha myammoli/tarbiyasi ogir yoshlar toifasi bilan ishlash uchun

Parollarga misollar:
 
UbRbman! U 
–
you 
–
sen. B 
–
bee 
–
ari. R 
–
men. Bman 
–
beeman 
–
asalarichi. 
Qo'shiqlardan satrlarga misollar:
Твои слова водица –
 
так не годится.
 
-----------------
 
Незабудка –
 
твой любимый цветок.
 
-----------------
 
Иду в мокрых кроссах к тебе, где бы я не был.
 
------------------
 
Районы, кварталы, жилые массивы.
 
-------------------
 
А он тебя целует, говорит, что любит.
 
 
«PRODAKSHN». Tarmoqdagi xavfsizlik haqidagi bilimlarni oshirish 
uchun o
’
yin (muallif: Alyona Koshkina)
 
Ishtirokchilar quyidagi masalalarni muhokama qiladilar:
1.
I
jtimoiy tarmoqlar nima uchun mo’ljallangan
?

---

143
2.
Internet-firibgarlik bu nima, uning qanday turlarini bilasiz?
3.
U qanday oqibatlarga olib kelishi mumkin?
4.
Undan qanday himoyalanish mumkin?
5.
U qanday maqsadda vujudga kelgadi?
Topshiriq: 3-5 kishilik guruhlar xaritadagi vaziyat tafsilotlarini o'ylab, ushbu 
mavzu bo'yicha mini-sahna tayyorlaydilar. Keyin sahnadagi har bir jamoa 
sahnani namoyish etadi.
Ishtirokchilar muhokama qiladilar:
1.
Ijtimoiy tarmoqlarda noxush holatlarga yoki shubhali suhbatdoshlarga 
duch keldingizmi? 
2.
Siz sahnaga qo'yganingiz kabi holatlarga duch keldingizmi? 
3.
Sizningcha, ushbu holatlarga duch kelmaslik uchun nima qilish kerak?
Va maslahatlar beradi:
•
Shubhali odamlar bilan muloqot qilishdan yiroqda bo'ling. 
Suhbatdoshingiz haqida ko'proq bilib oling - u Sizga nima maqsadda 
yozayotganini tushunish uchun uning so'zlari to'g'riligini tekshiring; 
•
Ijtimoiy tarmoqlarda shaxsiy ma'lumotlarning ommaviy ravishda oshkor 
qilinishini 
e’t
iborsiz qoldiring - kirish huquqini faqat Siz ishonadigan 
odamlarga qoldirib, cheklash yaxshiroqdir; 
•
Hech qachon yozishmalarda parollar, hisob raqamlari, shaxsiy ma'lumotlar, 
karta raqamlari va boshqalarni eslatmang; 
•
O'z sahifalaringizni boshqalarning qurilmalarida ochiq qoldirmang, qidiruv 
tarixingiz va keshingizni tozalang; 
•
Klikbeytlar, pochta xabarlari va boshqa jozibali takliflarga ishonmang.
Tayyorgarlik uchun vaqt 
–
10 daqiqa. Chiqish uchun vaqt 
–
3 daqiqa. 
Kartochkadagi vaziyatlarga misollar:
1.
Shubhali tanishuvlar va begonalar bilan muloqot. 
Suhbatdosh o'zini boshqa inson qilib ko'rsatib, noma'lum joyda va kechroq 
uchrashishni so'raydi.
 
 
2.
Yordam so’rash yoki e’tiborni jalb qilish maqsadida notanish manbalarga 
o’tish uchun havolalarni tarqatish
.

---

144
Suhbatdosh petisiya uchun ovoz to'plashda yordam berishini so'ragan holda, 
Sizning sahifangizni buzishi yoki "yuqtirishi" mumkin bo'lgan zararli saytga 
havola qoldiradi.
 
 
3.
Faolligi 
shubhali bo’lgan jamiyatga yoki tashkilotga kirish taklifi
.
Yordam berish yoki muloqot qilish bahonasida odam noqonuniy tashabbus 
guruhiga (masalan, Moviy kit) qo'shilishga jalb qilinishi mumkin.
 
 
4.
Yolg’on yo’l bilan, keyinchalik foydalanish maqsadida inson
ning shaxsiy 
ma’lumotlarini olish
.
Ota-onangiz ma'lumotlari - ismi, hujjatlari, STIR - birlik yoki pul o'tkazish 
uchun, tanlovda sovrin sifatida, aslida qarz olish yoki mablag'ni hisobdan 
chiqarish uchun jo'natishingizni so'raydi.
 
5.
Ijtimoiy tarmoqlarda shaxsiy fotosuratlarni joylashtirish.
O’g’rilar 
Sizning yo'qligingizda manzilingizni aniqlash uchun ijtimoiy 
tarmoqlardagi fotosuratlaringiz va hikoyalaringizni kuzatib boradi.