O‘ zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‘rtа mаxsus tа`lim vаzirligi islom Karimov nomidagi



Yüklə 1,72 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə20/27
tarix17.10.2023
ölçüsü1,72 Mb.
#156780
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   27
Texnik tizimlarda axborottexnologiyalari fanidan laboratoriya ishlari

= = ; (
х 
= = 
у

Teng 
2.

 = ; (
х 

 = 
у

Teng emas 
3.

; (
х 

 
у

Kichik 
4.

 ; (
х 

 
у

Katta 
5.

 = ; (
х 

 = 
у

Kichik yoki teng 
6.

 = ; (
х 

 = 
у

Katta yoki teng 

mantiqiy amallar 4-jadval 
 
T. R 
Operator(sintaksis) 
Amal bеlgilari aytilishi 
1.
 


and
 (
and 
(
a, b
)) 
va 
2.


or
 (
or 
(
a, b
)) 
yoki 
3.

 ; 
not
 (
not 
(
a, b
)) 
inkor 
4.
xor
 (
xor 
(
a, b
)) 
5.
any
 (
any 
(a)) 
6.
all
 (
all 
(
a
)) 
 
Butun, ratsional va komplеks sonlar 
 
MATLAB
da sonlarni haqiqiy (o‗zgarish diapazonlari [10
-308
; 10
308
] va 
[10
-4950
; 10
4950
], double, real) va komplеks (complex) ko‗rinishlarda tasvirlash 
mumkin. Komplеks sonlar algеbraik shaklda yoziladi, ya'ni 
z
=
x
+
iy
va u buyruqlar 
satrida >>z=x+i*y yoki >>z=x+yi ko‗rinishda( ushbu >>z=x+iy buyruq xato 
hisoblanadi) bo‗ladi.
Haqiqiy sonlar esa butun (integer) va ratsional sonlarga bo‗linadi. 
Ratsional sonlar 3 xil ko‗rinishda tasvirlanishi mumkin: 

ratsional kasr ko‗rinishida, masalan, 35/36; 

qo‗zg‘aluvchan vеrgulli (float) ko‗rinishida, masalan: 4.5; 
ko‗rsatkichli shaklda, ya'ni 6,02·10
-19 
sonni 6.02*10^19 ko‗rinishda 
tasvirlash mumkin.
Yunon alfavitining harflarini MATLABda yozish uchun esa shu harfning 
nomini yozish tavsiya etiladi. Masalan, 

ni hosil qilish uchun 
p
yozuvi yoziladi.
 
 
 


29 
MATLAB buyruqlari. Standart funksiyalar 
 
MATLABning standart buyruqlarining umumiy ko‗rinishi quyidagicha: 
buyruq(p1, p2, …)
yoki
buyruq(p1, p2, …); 
Bu yerda, buyruqning nomi, p1, p2,… - uning paramеtrlari. Buyruq 
yozilgach natijani olish uchun (odatda MATLAB da buyruq oxirida nuqta vergul 
yoki ikki nuqta kabi belgilar qo‗yilmaydi) Enter tugmasini bosish (bir marta) 
yetarli. Har bir buyruq oxirida (;) bеlgisi bo‗lishi, buyruq bajarilsada natijani 
ekranda namoyon etilmaslikni anglatadi va Enter tugmasi bosilganda jimlik 
qoidasiga asosan buyruq bajarilib, keyingi buyruqqa o‗tiladi. Bunda natija EHM 
xotirasida qoladi.
(%) – foiz bеlgisi izohlarni yozish uchun xizmat qiladi. Agar buyruqlar 
qisqa bo‗lsa, ularni bir qatorga vergul bilan ajratgan holda yozib bajariladi. Agar 
buyruq yetarlicha uzun bo‗lsa, u holda uch nuqta (…) qo‗yilib, Enter ni bir marta 
bosish orqali keyingi qatordan davom ettiriladi va hk. Masalan: 
ifodani x = 0.2 va y = -3.9 dag qiymatini hisoblaymiz: 
>> x=0.2;
>> y=-3.9;
>> c=sqrt((sin(4/3·pi·x)+exp(0.1·y))/(cos(4/3·pi·x)+exp(0.1·y)))+...
((sin(4/3·pi·x)+exp(0.1·y))/(cos(4/3·pi·x)+exp(0.1·y)))^(1/3) 
c = 
2.0451 
Dasturlashda shunday vaziyatlar bo‗ladiki, bunda ifodani hisoblashda 
oraliq o‗zgaruvchilarni kiritib(yoki ifodani qismlarga bo‗lib) qadamma-qadam 
hisoblash mumkin. Yuqoridag misolni qaraymiz: 
>> 
x=0.2;
>> y=-3.9;
>> a=sin(4/3*pi*x)+exp(0.1*y);
>> b=cos(4/3*pi*x)+exp(0.1*y);
>> c=sqrt(a/b)+(a/b)^(1/3) 
c = 
2.0451 
O‗zgaruvchi bеrilgan qiymatni o‗zlashtirishi uchun = bеlgi qo‗llaniladi. 
MATLAB dasturi buyruqlarni help  buyrug‘i bilan chaqirib 
olinishi mumkin. MATLABning asosiy amaliy buyruqlari maxsus kengaytirilgan 
paketlar(kutubxonalar)ida, yani Toolbox(―Toolbox‖ inglizcha - ―uskunalar qutisi‖ 
ma'nosini bildiradi)larida joylashgan bo‗ladi.. Bu buyruqlarni MATLAB tizimi 


30 
ma'lumotnomalaridan yoki help buyrug‘i bilan chaqirish 
mumkin. Masalan: Simvolli hisoblashlarni bajarish paketi buyruqlarini Symbolic 
Math Toolbox paketini chaqirish orqali ko‗rish munkin: 
>> 
help Symbolic Math 
Symbolic Math Toolbox. 
Version 2.1.3 (R13) 28-Jun-2002 
Calculus. 
diff - Differentiate. 
int - Integrate. 
limit - Limit. 
taylor - Taylor series. 
jacobian - Jacobian matrix. 
symsum - Summation of series.
… 
Linear Algebra. 
diag - Create or extract diagonals. 
triu - Upper triangle. 
tril - Lower triangle. 
inv - Matrix inverse. 
det - Determinant. 
rank - Rank. 
rref - Reduced row echelon form. 
null - Basis for null space. 
colspace - Basis for column space. 
eig - Eigenvalues and eigenvectors. 
svd - Singular values and singular vectors. 
jordan - Jordan canonical (normal) form. 
poly - Characteristic polynomial. 
expm - Matrix exponential. 
Simplification. 
simplify - Simplify. 
expand - Expand. 
factor - Factor. 
collect - Collect. 
simple - Search for shortest form. 
numden - Numerator and denominator. 
horner - Nested polynomial representation. 
subexpr - Rewrite in terms of subexpressions. 
subs - Symbolic substitution. 
Solution of Equations. 
solve - Symbolic solution of algebraic equations. 
dsolve - Symbolic solution of differential equations. 


31 
finverse - Functional inverse. 
compose - Functional composition. 
Variable Precision Arithmetic. 
vpa - Variable precision arithmetic. 
digits - Set variable precision accuracy. 
Integral Transforms. 
fourier - Fourier transform. 
laplace - Laplace transform. 
ztrans - Z transform. 
ifourier - Inverse Fourier transform. 
ilaplace - Inverse Laplace transform. 
iztrans - Inverse Z transform. 
Conversions. 
double - Convert symbolic matrix to double. 
poly2sym - Coefficient vector to symbolic polynomial. 
sym2poly - Symbolic polynomial to coefficient vector. 
char - Convert sym object to string. 
Basic Operations. 
sym - Create symbolic object. 
syms - Short-cut for constructing symbolic objects. 
findsym - Determine symbolic variables. 
pretty - Pretty print a symbolic expression. 
latex - LaTeX representation of a symbolic expression. 
ccode - C code representation of a symbolic expression. 
fortran - FORTRAN representation of a symbolic expression. 

Access to Maple. (Not available with Student Edition.) 
maple - Access Maple kernel. 
mfun - Numeric evaluation of Maple functions. 
mhelp - Maple help. 
procread - Install a Maple procedure. (Requires Extended Toolbox.) 

Yüklə 1,72 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   27




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin