I bob. Bo'Lajak o'qituvchilarni kasbiy faoliyatga tayyorlashning pedagogik omillari

2.3. TALABALARDA OGOXLIK VA FIDOIYLIK MADANIYATINI
SHAKLLANTIRISH.
Ogoxlik va fidoyilik madaniyati - bu xar bir kishining burchi bo'lib,o'z navbatida kishilarning bir
biriga bo'lgan munosabatlari xamda ichki kechinmalarida namoyon bo'ladi. Shu nuqtai nazardan
qaraganda talabalarda ogoxlik va fidoiylik shakllantirish jarayoninining ruxiy asoslarini pedagogik
asoslarga bog'liq xolda o'rganishga e'tibor berish lozim. Ogoxlik va fidoiylik ma'daniyatini
shakllantirish asosan bir necha manbalar, imkoniyatlar asosida amalga oshiriladi. Birinchidan
talabalarga ogoxlik va fidoiylik xaqidagi tasavvur xamda bilim uning yashab tukrgan muxitmidagi
oila azolari yordamida beriladi. Bunga oila, maktab, oliy ta'lim, dargoxlari aloxida e'tibor
berishlari lozim. Bunday tasavvur va bilim talabaplarning ongida vatanparvarlik xis-tuyg'ularini
paydo qiladi. Shubxasiz bu borada, o'qituvchilarning ma'lumdarajada ularga yl-yo'riqlar berib
borishlari muxim axamiyat kasb etadi. Bunda o'qituvchilar talabalaming ruxiyatini, ularning
qiziqishi va xoxishlarini yaxshi bmlmshlari zarur, yani talabalaming yakka ruxiy xususiyatlarini
bilish, ularda ogoxlik va fidoyilik madaniyatini shakllantirishning sharti xisoblanadi. Lekin bizning
lmzatuvlarimiz shuni ko'rsatadiki, ayrim talabalar ongiga ogoxlik va fidoyilik xaqidagi tasavvur va
bilim bilan birga, unga zid bo'lgan egoizm, o'rtoqlarning yutug'ini ko'ra olmaslik kabi xusurlari
singib qolishi mumkin. O'qituvchilar buni dastlabki ko'rinishidayoq oldini olmasalar keyinchalik
bunday jixat talabalar uchun dog' bo'lib qoladi. Talabalarda bunday xususiyatning oldini olishda
guruh jamoasi, guruh raxbari va o'qituvchilarning yo'1-yo'riqlari xal qiluvchi
madaniyatni rivojlantirish - O'zbekistonning madaniy jixatdan ravnaq topgan zamonaviy davlat
jamiyat sifatida rivojlanishida g'amxo'rlik ko'rsatish demakdir. Bu o'rinda shu jamiyatning azosi
bo'lgan har bir mutaxasis nazarda tutiladi. Kasbiy madaniyatsiz moddiy farovonlikka xam,
umumtaraqqiyotga ham erishib bo'lmaydi.

---

Xulosa
Malakali mutaxasislami tarbiyalash jarayonining mufaqqiyati
uchun zamin omillar sirasida ma'naviiy-axloqiy sifatlarga ega
bo'lgan mutaxasislik fanlari asoslarini puxta o'zlashtirgan
shuningdek pedagogik maxoratga ega o'qituvchilarni tayyorlash
aloxida o'rin tutadi. Zero yosh avlodni xar jixatdan kamol
toptirish, ularda muayyan kasbiy faoliyatni olib borish layoqatini
shakllantirish xamda uning yetuk mutaxasis bo'lib yetishishida
ta'lim muassasalarida faoliyat olib borayotgan o'qituvchilar o'ziga
xos ro'l o'ynaydi.
Bo'lajak o'qituvchilarning jamiyatning ijtimoiy vazifalaririi ijobiy
xal etishlar quyidagi shartar asosida faoliyat yuritishlarini talab
etadi. Chunonchi o'qituvchilarda kasbiy faoliyatni tashkil etishga
nisbatan yangicha, ilg'or va ijodiy izlanuvchanlik yondashuvini
qaror toptirishga erishish, o'qituvchi faoliyatida yetakchi o'rin
tutgan avtoritarlik uslubi o'rnini demokratik boshqaruv egallashi,
ta'lim jarayonida ijodiy izlanuvchanlik faoliyatini yuritishlari, erkin
fikrlashlari uchun sharoit yaratish, o'qituvchi tamonimdan
o'quvchi shaxsining xurmat qilinishi va xokazo xoltlarni sodir
bo'lishini ta'minlash.

---