Tema: miywe ósimliklerin sabiw usillari

---

5-ÁMELIY ShÍNÍǴÍW 
Tema: MIYWE ÓSIMLIKLERIN SABIW USILLARI
MIYWELI ÓSIMLIKLERDI BÓRTIK 
SABÍW 
Shınıǵıw maqseti: bórtik 
sabıwdı
shólkemlestiriw jumısları menen tanısıw, 
hár qıylı bórtik 
sabıw
usılları texnikasın ózlestiriw. Usı bilimler miyweli 
ósimliklerdi kóbeytiriw hám olardı jetistiriwde hár bir miyweshi qániyge ushın 
zárúr bolıp esaplanadı. 
Shınıǵıw mazmunı:
Hár qıylı usıllarda kózlerdi bórtik
sabıw
dı ámelde orınlap úyreniw, máselen 
pıshaq astında, aǵashlı yaki aǵashsız bórtik qalqanshasın, trubkashanı 
sabıw
. 
Ulıwma maǵlıwmatlar hám metodikalıq kórsetpeler 
Nálxanalarda eń kóp tarqalǵan 
sabıw
usıllarınan biri bul qalqansha yaki bórtik 
sabıw
esaplanadı.
Qalqansha – bul paqal bólimi bolıp, shaqanıń buwınınan kesip alınadı, onıń 
uzınlıǵı 25-35 mm, eni 4-6 mm di quraydı. Qalqansha bórtik, japıraq 
sabaqshası 
bólegi, qabıq 
tasmachasi
, kambiy hám juqa qatlam aǵashlıqtan ibarat boladı, 
qalqanshadan aǵashlıq alıp taslanadı. 

---

27-súwret. Búrtikten sabıw usılları 
28-súwret. T formada búrtikti sabıw 
29-súwret. T formada búrtikti sabıw 
Bórtik 
sabıwdıń 
qolaylı múddeti – analıq ósimliklerde shaqa jaqsı aǵashlasıp 
alǵan hám qabıq eń jaqsı ajralatuǵın jazǵı dáwir esaplanadı, olardan bórtik 
sabıw
ushın qálemsheler kesip alınadı. Bul dáwir iyul` aqırı – avgust` ayı baslarına tuwrı 
keledi. Bórtik 
sabıw
suwıq túsiwinen eki ay aldın tamamlanadı. 
Dáneli miywelerde bórtiktiń pisip jetiliwi erte juwmaqlanadı, sol sebepli 
olarda bórtik 
sabıw
erterek – iyun`-iyulda ótkeriledi. 
Bórtik 
sabıw
deneniń tómeńi bóliminde, topıraq betinen 3-6 sm bálentlikte 

---

ámelge asırıladı. 
Bórtik 
sabıw
qatar baǵdarında islenedi, sonda topıraqqa islew beriw 
processinde olarǵa kemrek zıyan jetedi. 
Jaqsı aǵashlanǵan qálemsheler 30-40 sm uzınlıqta bórtik 
sabıw
dan bir kún 
aldın tayarlanadı. Japıraqları sol gezde alıp taslanadı, 
sabaqshası
6-10 mm uzınlıqta 
qaldırıladı, baw etip baylanadı hám túr hámde sortı kórsetilgen yarlik jabıstırıp 
qoyıladı. 
Bórtik 
sabıw 
óz pıshaǵında ámelge asırılsa jumıs ónimdarlıǵı artadı. Pıshaq 
astı usılında bórtik 
sabıw
da dáslep qalqansha kesip alınadı, T-sıyaqlı usılda bolsa 
dáslep 
sabılıwshıda
yarım ay sıyaqlı hám boylama kesimler tilinedi, soń qalqansha 
kesip alınadı hám pıshaq járdeminde ol kesilgen qabıq astına jaylastırıladı. Bórtik 
sabıw
aǵashlı yaki aǵashsız qalqanshalar menen ámelge asırılıwı múmkin, hár 
qantay halatda hám bórtikler jaylastırıp bolınǵannan soń, polietilen 
tasmacha
menen jaqsılap baylap qoyıladı. Bunda tasma bórtik joqarısınan eki-úsh, bórtik 
tómeninen bolsa úsh-tórt márte aylandırıp oraladı, 
tasmaniń
tómeńi bólimi petlya 
menen bekkemlenedi. 
Qabıq astına bórtik 
sabıw
operaciyalarınıń tártip náwbeti tómendegishe: 
sabılıwshıda
boylama hám kese-kesim tilimler tilinedi, 
sabıwshı 
qálemshesinen 
qalqansha kesip alınadı, soń qalqansha 
sabılıwshıga
jaylastırıladı hám orap baylap 
qoyıladı. 
Trubka sıyaqlı bórtik 
sabıw
: 
sabılıwshıda
tilimler tilinedi, qabıǵı xalqasha 
kórinisinde kesip alıp taslanadı, soń tap usınday diametrdegi 
sabıwshı
qálemshesinen qalqansha kesip alınadı hám aldınnan alıp taslanǵan qabıq ornına 
jaylastırıladı hám jaqsılap orap baylanadı. 
Wazıypa: bórtik sabıwdıń barlıq usılların sxematik tárizde súwretin sızıw. 
Kerekli úskeneler hám materiallar: baǵ pıshaqları, bórtik 
sabıw 
pıshaqları, 
sabıw
pıshaqları, júzim qayshıları, shaqalar hám 
shohlar
, 
qayraq tas
, 
egew 
hám 
kamar, orawshı material. Bórtik sabıwdıń hár qıylı usılları súwretleńen plakatlar. 
Tema: MIYWELI ÓSIMLIKLERDI QÁLEMShE 
SABÍW
Shınıǵıw maqseti: miyweli ósimliklerdi hár qıylı usılda 
sabıw
texnikası 
menen tanısıw hám onı ámeliy orınlawdı úyreniw. Usı bilimler miyweli 
ósimliklerdi kóbeytiriw hám olardı jetistiriwde hár bir miyweshi qániyge ushın 
zárúr.