5. Istе’mоlchilаrning kutishlаri. Qisqа vа uzоq muddаtlаr uchun аynаn bir
tоvаrgа tаlаb elаstikligi turlichа bo‘lаdi. Mаsаlаn, qisqа muddаtli оrаliqdа muаyyan
tоvаrning nаrхi оshgаn tаqdirdа hаm istе’mоl hаjmini birdаn qisqаrtirish qiyin.
Аmmо uzоq muddаtli dаvrdа nаrх оshishi tеndеnsiyasi sаqlаnib qоlsа bu tоvаrgа
tаlаb qisqаrаdi.
Misol . Talabning daromadga ko‘ra chiziqli funksiyasi berilgan bo‘lsin:
R Q D 3
30
,
daromad
120
R bo‘lganda, talabning daromadga bog‘liq elastiklik koeffitsientini
aniqlang.
Chiziqli funksiyaning elastiklik koeffitsientini aniqlash formulasiga ko‘ra
yozamiz:
.
1
,
1
330
120
3
D D D Q P dR dQ E Demak, daromad bir foizga oshganda, talab miqdori 1,1% ga oshadi.
Misol . Talabning chiziqli funksiyasi
P Q D 3
28
ko‘rinishga ega. Talab
miqdori
16
D Q bo‘lganda, talab elastikligi koeffitsienti nechaga tengligini quyidagi
tartibda aniqlaymiz, taklif
16
D Q bo‘lganda, narx darajasini aniqlaymiz,
P
3
28
16
, bundan
4
P .
Endi chiziqli funksiyaning elastiklik koeffitsientini aniqlash formulasiga ko‘ra
75
,
0
16
4
3
D D D Q P dP dQ E . Demak, narx bir foizga oshsa, talab miqdori
0,75 foizga kamayadi.
Talab elastikligi narxdan tashqari, daromadga ham bog‘liq. Ko‘pgina
tovarlarga talab, iste’molchilar daromadi oshganda oshadi. Daromad bo‘yicha
elastiklik, bu daromadni
