Boshqaruvning umumiy va aniq funktsiyalari: mohiyati va turkumlash mezonlari

butun aniq funktsiyalar tizimi 
ajratiladi. Masalan, zamonaviy 
g’arb firmalarida ishlab chiqarishga oid 20-25 tadan kam bo’lmagan 
funktsiyalar ajratiladi. Bular quyidagilardir: asosiy ishlab chiqarshini 
boshqarish, qo’shimcha ishlab chiqarishni boshqarish, ishlab chiqarishga 
xizmat qiluvchi ishlab chiqarishni boshqarish, marketingni boshqarish, 
moliyaviy boshqarish, sifatni boshqarish, mehnatni boshqarish, xodimlarni 
boshqarish, inovatsiyani boshqarish va hokazolar. 
Bunday holda ishlab chiqarishni boshqarish faoliyatining ayrim turlari va 
sohalari alohida ajralib turadi. 
Boshqarish faoliyatining turlariga ko’ra, funktsiyalar quyidagicha bo’ladi: 
−
boshqarishning iqtisodiy funktsiyalari, 
ya’ni: mablag’larning 
doiraviy aylanishini amalga oshirish; mahsulot ishlab chiqarish va xizmatlar 
ko’rsatish; marketing xizmatini uyushtirish; foyda olishni ta’minlash va 
hakazolar. 
−
boshqarishning sotsial funktsiyalari, 
ya’ni: mehnat sharoitini 
yaxshilash; xodimlarning uy-joyga ehtiyojini, sotsial madaniy-
ma’naviy 
ehtiyojlarni qondirish;moddiy rag’batlantirishni ta’minlash;ijtimoiy himoyani 
taminlash va hakazolar. 

---

4 
- 
boshqarishning ma’naviy-ma’rifiy funktsiyalari, 
ya’ni:xodimlarni 
insoniylik, yaxshilik, mehr-
shafqatli va o’zaro munosabatlarda sabr-toqatli 
bo’lish ruhida tarbiyalash; xodimlarni Vatanga muhabbat, insonparvarlik 
ruhida tarbiyalash, halollikni, adolat tuyg’usini, bilim va ma’rifatga intilishni 
tarbiyalashga xizmat qilish va hakazolar. 
-
boshqariishning tashkiliy funktsiyalari, 
ya’ni: ishlab chiqarishni 
tashkil qilish; o’zaro aloqalarni o’rnatish va muvofiqlashtirish; barcha bo’g’in 
va bo’limlar o’rtasida vazifalar taqsimoti, vakolat va boshqarish apparati 
xodilari o’rtasida masuliyatlarni belgilash; boshqarishning aniq uslubini 
tanlash va qaror qabul qilishda ish tartibi izchilligi, axborotlar oqimini tashkil 
qilish va hakazolar. 
Qayd qilingan funktsiyalar bir-
biri bilan bog’liq va ma’lum darajada 
tartibga solingan ko’p unsurlardan, tarkibiy qismlardan iborat bo’lib, ular 
yaxlitlikka ega. Shuning uchun ham boshqarish jarayonida ularning birortasi 
ham e’tibordan chetda qolmasligi kerak. 
Boshqarishning funktsiyalaridan yana biri - bu