Boshqaruvning umumiy va aniq funktsiyalari: mohiyati va turkumlash mezonlari
Yüklə 353,77 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Raximov Asadbek Axadbek o’g’li Namangan muhandislik-texnologiya instituti menejment yo’nalashi talabasi Kirish
- Asosiy qism
|
1 BOSHQARUVNING UMUMIY VA ANIQ FUNKTSIYALARI: MOHIYATI VA TURKUMLASH MEZONLARI Dedajanov Baxtiyor Nabijanovich Namangan muhandislik-texnologiya instituti “Menejment” kafedrasi dotsenti, i.f.n. Raximov Asadbek Axadbek o’g’li Namangan muhandislik-texnologiya instituti menejment yo’nalashi talabasi Kirish Ma’lumki, har qanday darajadagi boshqaruv jarayoni doimo faol yoki mo’’tadil ravishda faoliyat yuritishga harakat qiladi. CHunki faoliyatni maqbul olib borilmasligi boshqaruvning tabiati va maqsadiga to’g’ri kelmaydi. SHundan kelib chiqib, har qanday boshqaruvning mohiyati eng avvalo, uning faoliyatida, funktsiyalarida namoyon bo’ladi. Boshqaruvning faoliyat sohalari xilma xil bo’lganligini hisobga olib, uning faoliyatining bosh yo’nalishlarini alohida ajratish zarurati kelib chiqqan. Biroq boshqaruv funktsiyalarida faqat uning mohiyati o’z ifodasini topadi, deb o’ylash xato bo’lar edi. Bunda muayyan davrdagi o’ziga xos jixatlari, boshqaruvni amalga oshirish hamda boshqarishning alohida xususiyatidan kelib chiqadigan maqsad va vazifalarini aslo esdan chiqarmaslik kerak. SHu bilan birga jamiyat, korxona va tashkilotlarning o’z oldiga qo’ygan maqsadiga erishishi va bu boradagi vazifalarni bajarishi bevosita uning faoliyati ya’ni funktsiyalari bilan bog’liqdir. Boshqaruv faoliyatini tadqiq etish uning bajaradigan funktsiyalarini chuqur o’rganish, ularni guruhlarga ajratish, mazkur funktsiyalardagi o’ziga xoslikni o’rganishni taqazo etadi. Bu o’rganilayotgan mavzuning dolzarbligini ifodalaydi. Asosiy qism Dastla b “funktsiya” va “vazifa” iboralarining lug’aviy ma’nosi to’g’risida ikki og’iz so’z yuritsak. Funksiya lotincha functio so’zidan olingan bo’lib, bajarish , amalga oshirish ma’nolarini bildiradi. Har qanday hodisaning mohiyati uning funktsiyalarida ifodalanadi, ya’ni hal qilish uchun mo’ljallangan vazifalar. Har bir nazorat funktsiyasining mazmuni ushbu funktsiya doirasida bajariladigan vazifalarning o’ziga xos xususiyatlari bilan belgilanadi. Shuning uchun ishlab chiqarishning murakkabligi va uning vazifalari boshqaruvning butun murakkabligini va uning funktsiyalarini belgilaydi. “Vazifa” - bu amalga oshirilishi, hal qilinish lozim bo’lgan masala, erishilishi lozim bo’lgan, ko’zda tutilgan maqsad. Yoki biror-bir topshiriq, xizmat, yumush, xizmat lavozimi, mansab, amal demakdir. “Funktsiya” tushunchasi “vazifa” tushunchasiga nisbatan torroq ma’noga ega. Zero, funktsiya faqat o’z faoliyat doirasidagi vazifalarni o’z ichiga oladi. 2 Masalan, marketologning ishini bajarish korxona muhandisining funktsiyasiga kirmaydi, chunki u shu bevosita marketolog faoliyati doirasidagi yumushdir. “Vazifa” esa o’z faoliyat doirasidan tashqarida ham bo’lishi mumkin. Boshqarish funktsiyasi deganda u yoki bu ob’ektni boshqarshiga oid aniq vazifalarnn hal etishga qaratilgan bir turdagi ishlar majmui tushuniladi. Demak, boshqaruv muayyan funktsiyalar orqali amalga oshiriladi. Funktsiyalarni aniqlash, ularning mohiyatin i ochish va o’rganish boshqaruv jarayonini to’g’ri tashkil qilishning muhim shartidir. Boshqaruv funktsiyalari - ko’p qirrali tushunchadir. Shu sababli ularni muhim belgilar bo’yicha turkumlarga ajratib o’rganish zaruriyati tug’iladi. Yüklə 353,77 Kb. Dostları ilə paylaş:
|