Ma’rupov akmaljon akbarovich genetika fanidan maxsus qo`llanma farg’ona-2016

10.
 
Makkajo`xori maysalarining sariq rangda, 
yaltiroq bo`lish genlari yashil va xira bo`lishiga 
nisbatan retsessiv belgi hisoblanadi. Qayd qilingan 
belgilari bo`yicha digeterozigota makkajo`xori 
maysasi sariq, yaltiroq formasi bilan qayta 
chatishtirilganda, F
b
olingan 726 ta o`simlikdan 310 
tasi dominant, 287 tasi retsessiv belgiga ega bo`lib, 
qolgan 129 tasi krossingover formalar ekanligi 
aniqlangan. Ota onaning va F
b
duragaylarsing 
genotipini xamda krossingover foizini aniqlang? 
11
. Drozofilaning ikkinchi juft xromosomasida 
qanoti va oyoqlarining uzunligiga ta’sir etuvchi 
dp 
va 
d 
genlar joylashgan. Qanoti 
(dp 
+
) va oyogi 
(d
+
) 
normal uzunlikda bo`lishini ta’minlovchi genlar 
qanoti 
(dp) 
va oyog’i 
(d) 
kalta bo`lishini ta’minlov-
chi genlar ustidan dominantlik qiladi. Tajribada 
qanoti kalta, oyori normal drozofila qanoti 
normal, oyogi kalta drozofila bilan 
chatishtirilgan. Hosil bo`lgan 
 
retsessiv belgili 
pashshalar bilan qayta chatishtirilganda, F
b 
da 840 ta 
pashsha olingan. Shulardan 27 tasi dominant belgiga 
ega ekanligi ma’lum bo`ldi:
a) F
b
 
duragaylar ichida ikkita retsessiv belgiga ega 
bo`lgani nechta? b) F
b
 
duragaylar ichida qanchasi 
kalta qanotli, normal oyoqli bo`lgan? v) F
2
 
dagi 
drozofilaning necha foiziida krossingover ro`y 
bermagan? g) 
dp 
+
gen bilan 
d
+
 
gen orasidagi masofa 
necha morganidga teng? 
12.
Dengiz cho`chqalari junining kaltaligi uzunligi 
ustidan, dag’alligi normalligi ustidan dominantlik 
qiladi. Bu genlar birikkan xolda nasldan-naslga 
o`tishini bilish uchun qanday belgilarga ega ota-ona 
organizmlar olingani, chatishtirishniig qanday 
usullaridan foydalanilgani va krossingoverfoizi 
aniqlanad.

---

Ma’rupov Akmaljon Akbarovich 
13. Uzun qanotli kulrang erkak drozofila pashshasini 
(BbVv) qora rang kalta qanotli urg`ochi drozofila 
(bbw) pashshasi bilan chatishtirish natijasida 
avlodlar orasida faqat ota-onalarga o`xshash 
formalar teng miqdorda olmgan. Bunga sabab nima? 
A. genlar bitta xromosomada joylashgan bo`lib 
krossingover kuzatiladi 
B. mutagen faktorlar ta`sirida 
C. genlar bar xil juft xromosomalarda 
joylashgan 
D. genlar bitta xromosomada joylashgan bo`lib 
krossingover kuzatilmagan 
14
. Volgograd navli pomidor o`simligida shoxlar- 
ning uzunligi bilan mevasining shaklini ifodalovchi 
genlar to`liq birikkan holda irsiylanadi. Seleksioner 
uzun poyali (H) va yumaloq mevali (D) gomozi 
gota pomidor bilan kalta poyali (h) va noksimon 
mevali (d) pomidonii chatishtirib, F
1
da 110 la, F
2
da 
1200 ta o`simlik yetishtirgan. a) F
2
da uzun poyali va 
yumaloq mevali o`simlik qancha? b) F
1
da necha xil 
gamela hosil bo`ladi? 1) 2 xil, 2) 4 xil; 3) 300 ta; 4) 
600 ta; 5) 900 ta; 6) 1200 ta;
7) 3 xil 
A. a-7; b-3 B. a-7; b-6 C. a-2;b-4 D. a-5;b-l 
15
. Volgograd navli pomidor o`simligida 
shoxlarning uzunligi bilan mevasining shaklini 
ifodalovchi genlar to`liq birikkan holda 
irsiylanadi. Seleksioner uzun poyali (H) va 
yumaloq mevali (D) gomozigota pomidor bilan 
kalta poyali (h) va noksimon mevali (d) 
pomidonii chatishtirib, F
1
da 110 ta, F
2
da 1200 
ta o`simlik yetishtirgan. 
a) F
2
da necha xil genotipik sinf yuzaga keladi 
b) F
2
da nechta o`simlik kalta poyali, noksimon 
mevali bo`ladi? 1) 2 xil, 2) 4 xil, 3) 300 ta,
4) 600 ta; 5) 900 ta; 6) 1200 ta; 7) 3 xil 
A. a-7; b-3 
B. a-7; b-6 
C. a-2;b-4 
D. a-5;b-l 
16
. Katarakta va polidaktiliya kasalliklari 
autosomalarda joylashgan dominant genlarga 
bog`liq bo`lib, to`liq birikkan holda avloddan 
avlodga beriladi. Otasi katarakta, onasi 
polidaktiliya ayol barcha belgilari bo`yicha 
geterozigota erkakka turmushga chiqdi. 
Tug`ilgan farzandlaming necha foizi normal 
ko`radigan va besh barmoqli bo`ladi?