A
= 0,7997 • 1600 • 160,2 = 206979*g
249
Kolonnaning kesimi to’rtta parchin mix o’mi bilan
zaiflash-tirilgan
AH ш A -
4(0,95 + 0,75) -160,2 - 4 •
2
• 1.7 - 1 46,6sm2
P
Kolonnaning mustahkamlik sharti crnm = — s [tr]
dan ruxsat
л н
etilgan siquvchi kuchni topamiz.
F Z [(t\- A f f
= 1600-146,6 - 2345601*
misol-8.4. Ustuvorlik va mustaxkamlik shartlaridan
foydalanib
kolonkaga qo'yilishi mumkin bo'lgan siquvchi kuchning eng katta
qiym ati
hisoblansin.
Bitta kesimda 4 ta zaklepka bor deb qabul qilinsin. Material
St.3,
ruxsat etilgan kuchlanish 1600 kG/sm2 qabul qilinsin.
Kolonnalar oxirining mahkamlanish turlari:
a) ikki tomoni shamirli tayanchda
b) bir tomoni shamirli va ikkinchi tomoni bikr mahkamlangan
tayanch;
v) ikki tomoni ham bikr mahkamlangan tayanch;
g)
bir tomoni
tayanchlan ozod va
ikkinchi tomoni
bikr
mahkamlangan tayanch;
№
Kunduhmg
kesim
sxcmuM
-V
Kesimning
turkibi
Zaklepku-
ning
diametri,
mm
Tayanch
turi
Kolonka-
ning
uzunligi
Javob:
ruxsat
etilgan
yuk.t
1
ikkiu
№16
shveller,
a
b
5.5
6.6
7
96,6
104.0
104.1
уки
17
X»16
L
.
-2 5 0 -
г
V
&
u
за
—
ikkita
list
250x8 mm
g
3,5
80,8
2
7
4 ta ugolok
70x70x7
14
a
6
8
125,0
128,6
b 200 A
©
b
_ ,1 R
2 ta list
v
10
133,5
f t
200x6
g
2
138,9
2 ta list
290x6
3
1 №36j
ikkiu
a
9
205,0
140
X
J
№36
shveller,
20
b
V
12
6
211.5
234.6
*- 360—
ikkiu
№22
g
5
192,7
shveller
Г
4
—240 *
k!4
ikkita
№1 kushtavr
2 ta list
240x8
17
a
b
V
g
3
7
3
100,3
91,8
85,4
79,7
s
4 ta ugolok
a
7
126,8
3
100x100x10
20
b
5
212,5
fft
2 ta list
V
10
190,9
—
300
►
300x10
g
4
102,7
1 la list
240x10 mm
-6
П Г 1
4 ta ugolok
a
6
107,4
Xrn.
140x90x10
20
b
6
142,2
ir n
9
1 ta list
V
10
128,8
- f i
I
^4
200x10 mm
g
3.5
85,1
u 200“
v r i a r
■ ■ M W * .
a w i M t M M i i
^ V *
k l l V I J V I I
I
»
H U V i l
1 ' I I U I l
siqilayapti. Sterjenning uzunligi * = 3>6w va ikkita shamirli tayanchga
tayanadi. Sterjenning ustuvorlik shartidan foydalanib kesimi tanlansin.
Ruxsat etilgan kuchlanish
d
H = i 6 ( x A
sm
/1 -1
"X"
3,6
m
~ ж
8,5 rasm
topamiz:
a
echish: I hisoblash sterjenning hisoblangan kesim yuzasini
F
_
2 8 0 0 0
1 7 ^
А шт
_____
(p
16 0 0
Ф
<
'
Q 5
2
bo’lgan qo’shtavmi katalogdan
17,5-^35
sm 2
Kesim yuzasi
A
= 35
sm
P h y r o iz , Qo’shtavr 24:
A
■
34,8 sm
Kesimning minimal inertsiya radiusi: ,n)m
va
ly**
198 sm ‘
If
min
1
198 ,
V
A ~
V 34.8
‘
2 J85vm
Sterjenning egiluvchanligi:
A = и -^— ш
=
15094
2,385
251
Jadvaldan st.3 materiali uchun
qiymatini topamiz:
Я «150;
«>'«0,32
Я = 160;
Interpolyatsiya usuli bilan ^ -0,32 - 0,32-0,29
0.94
-
0
.Д
17
va
л
0,5 + 0.317
^2
=
“— * ------------ ■ 0,4085 - m topdik
q>2
li——— hisoblash .
„ - J M
0.408
qo shtavmi kesim yuzasiga yaqin:
A
* 43.2.W2;
Sterjenning egiluvchanligi
д
Am
0 4085 ■ 42-8 4 jm 2 ,
K c s i m y u z a
27 a
360
/зз7
V
43,2
Я «120;
(p's
0,45
Я «130;
<р"ш
0,4
Unda
= 0,4 5 - ° '4^ — • 8-89 = 0,406.
360
2.793
у = 'min
>128,89
■ 337м,4
Jadvaldan
28000
43,2 !
>648,15-^-
sm
Ruxsat
Haqiqiy kuchlanishni topamiz:
<
etilgan kuchlanish:
M y
-
W - 0 . 4 0 6 . 1600 - 649.6 *# ;
trx
sm
Shuning uchun 27 a qo’shtavrli kesimni tanlaymiz. Sterienninii
egiluvchanligi
100
. Kritik kuchni Eyler formulasi yordamida topamiz
£
Koeftltsient:
P = 500 kN
4
a
о
Q
u
* 0,7
. £ - 52006. ш
F
28000
Ш
8.6 rasm
252
8.6-misol. Po’latdan tay
yorlangan sterjen
G '
kuch
bilan siqilayapti:
1 )[60
m/*u
kuchlanish-
dan
foydalanib
sterjen
ko'ndalang
kesimining
geometrik
o'lchamlarini
loping;
2)kritik kuch aniqlansin
echish:
Sterjen
ko'ndalang
. . .
.
к d 1
„ , „ ,
n d 2
■>
k e s im in in g
yuzasi:
A = a a
-------—
= 2d - 2 d
------------ 3,215
d
4
4
Minimal
inertsiya momenti
12
64 ~ 12
va
inertsiya radiusi
,min .
J55T
«
_ 0.
0564
m
V3.21&/2
V
3.215
1 -hisoblash (p = 0,5):
------ soo
a0Q062Sm2
bo’ladi.
_______
W
0 . 5 1 6 0 I 0 3
unda
=*
“ vo.oo1944 = 0,044lw. stcijcnning egiluvchanligi
/1 = 0 . 7 - —
-21,1
0.0564
jadvaldan po'lat material uchun:
Я = 20
=
0,96
Я я 30
„ - 0 . 9 4 ,0|' а т , г
interpolyatsiya usuli bilan
Я *21,1
egiluvchanlik uchun p - n in g
qiymatini topamiz. w » 0 .9 6 - Oi96^ 0'9 4 . ц . 09578;
p, = 0,9578 - birinchi marotaba qabul qilingan
(p
= 0,5 dan farq qiladi
2 hisoblash
p 2 .
=
° ’9578 . 0 7
2
89.
2
2
. .
Я
5 00
2
-4 ^ — f i = ------------------- = 0,042872л!
0 ,7 2 8 9 -16 0 1 03
i - p r _
[Ш
V 3,215
V
3,:
, м
/0,0042872 .........
л
1
т
^ Г
7
"
» / “
T
J
i
T
"
:
= l 5-274 _ / 5.27-0,(
V
3.215 rf2
v
3,2
Sterjenning cgiluvchanligi
Я = 0 ,7 - i^ - e 25,87
0,046
Jadvaldan sterjenning materialiga va egiluvchanligiga qarab
Я * 20
= 0,96
,
- ni topamiz,
Я = 30
(0 = 0,94
H
jV _„„
M
___
32-AY г i
F
w
F
яГ
5]Aa2 e2 J2SyAm2 t 2
r i
J j i b V 8 , ^ « , V r i
^
2*
2rfV
= И
B u e r d a n
w
= * = Г
- .H
.
= (
I
1 0 ° - 1 0 3
_ . = 1 0
1
7 max
P
f v 2 2 0 / 3 ,15-78 0,25 ^Q-78-0,125
,«*
’
2
7
+ _ ^
~
'
2 - 9 , 8 1
9 8 , 0 0 2
Bir minutda valikning aylanish soni
60-л»
6 0 o .
и = ------ £ = ------ = 95,54
2*
2-3,14
9.7-misol. Mustahkamlik chegarasi сгд
=60ChtPa;
oquvchanlik
chcgarasi
a j
= ЗООиЯа; po’latdan tayyorlangan, diametri
d = 50 mm
bo’lgan valni xavfli kesimda A/j=320Mm burovchi va
Me =320Nm
eguvchi momentlar ta'sir qiladi.
Egilishdagi normal kuchlanislining
simmetrik
tsikldagi:
buralishdagi
urinma
kuchlanishning
tepkili
(pulsiruyumiy) tsikldagi kuchlanishga teng deb qaralib, xavfli kesim
uchun ehtiyotlik koeffitsienti topilsin.
echish. Eng katta normal kuchlanish:
Л /, 32A/_
, w
M x
16
M>
M s
16-jVfr
-j V
Eng katta urinma kuchlanish : гтах ~ “и Г =-----=-=0,01310 — -
7 f d
n r n
Buralishda oquvchanlik chegarasi: t
j
=0,25oy=0,25 300=75/w/>a
Chidamlilik (bardosh berish) chegarasi:
Buralishda
сг_, =0,25<7Л =0,25 600=150/wAi
Egilishda
(7_1=0,43Kuchlanishlar kontsentratsiyasi
t , u + 0. 2 ^ « = U t 0 . 2 “ “ - " . 2 . 2
MO
n o
Masshtab koeffitsienti
p m
= 1,2 + 0,1
(d
- 3) = 1,2 + 0,1(5 - 0,3) = 1,67
« -
= — = 65
2
2
’
n„ -
-
g -i
_
2S0
2
^пшх
ЬРт '
^шох
2,2 • 1,67 • 26
266
C harchashdan em in lish d ag i
va oquvchanlikning
boshlanishidagi
um um iy ehtiyotlik koeffitsientlarini
topamiz:
II-BOB. MATERIALLAR QARShlLIGI FANIDAN AMALIY
M ASh(il!LOTLAR BO’YIChA METODIK TAVSIYaLAR
Kesish me tod I Bu mavzuni yaxshi o'rganish materiallar qarshiligi
fanini samurnli o'zlashtirish uchun zamin ynratadi. Shuning uchun kesish
metodini chuqurroq va sltoshilmasdan kcngaytirilgan holda ixtiyoriy
jismni yuklanishi shaklida tushuntirish tavsiya etiladi Bunda, kesish usuli
- ichki kuchlar bosh vektori va bosh momentini aniqlash imkonini beradi;
kuchlanishlami aniqlash uchun esa ularni kesim yuzada
tarqalish
qonuniyatini bilish kerak. Kesish usulini tushuntirishda. ayrim hollarda
(РОЗУ-режим, отбрасываем.заменяем, уравновешиваем),
y a n i КААМ
- kesamiz. ajratimiz. almashtiramiz, muvozanatlaymiz • degan usul
ishlatiladi.
Statikadan aniqki, har qanday kuchlar sistemasi biror nuq-taga.
masalan kesimni og'irlik markaziga keltirilishi va ekvivalent sistema -
bosh vektor va bosh moment bilan almashtirilishi mumkin
Ichki kuch faktorlari - bosh vektor va bosh momentni koordina-ta
o’qlaridagi tashkil qiluvchilari bo' lib vektor kattalikdir. Shuning uchun
ichi kuch faktorlari biror jismni kesilgan yuzasiga tasir qiladi deb
tushuntirmaslik kerak, balki ushbu yuzada tashqi kuch tasiridan hosil
bo'ladi. Bu holat absolyut qattiq jism bog’lanishlarida (tayanch nuqtalari)
tashqi kuch tasiridan bog’lanish kuchlarini hosil bo’lishiga o’xshaydi.
.
_
____a ______ ______ = 29
r°
к nt
+
pmnt
2,2 6,5+ 1,67-6,5
9>Dostları ilə paylaş: