O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. U. Samadov, D. B. Xoliqulov. M. S. Saidova

4.7-rasm. Qaynoq namlab bo‘laklashni prinsipial sxemasi
. 
Xas-chuplar, shlaklar
,
Aylanma shlak
Koks
Ohak
er qoldiqlari 
G‗alvirlash 
+5 mm kattalikdagi
-5mm kattalikdagi
materiallar materiallar 
Qaynoq namlab bo’laklash 
Gaz
Qizdirilgan bo‘laklar
Changdan tozalash
Muzlatkichda sovutish
Chang va
Gaz
Bo‘laklar
vozgonlar 
Atmosferaga
Nazorat uchun g‗alvirlash
Yirik bo‘laklar
-5 mm
Minorali pech 

---

109 
Nazorat uchun savollar: 
1. Prezidentimiz tomonidan 2006 yil 20 iyulda qabul qilingan ―Rangli metall 
parchalari, chiqindilarini yig‗ish, tayyorlash va qayta ishlash tizimini 
takomillashtirish to‗g‗risidagi‖ qaror haqida ma‘lumot bering. 
2. Metall parchalari, chiqindilarini yig‗ish, tayyorlash va qayta ishlash bilan 
viloyatda qanday tashkilot shug‗illanadi va uning ish faoliyati haqida ma‘lumot 
bering. 
3. Metall temir-tersaklari va ularni chiqindilariga birlamchi ishlov berish 
jarayonlari haqida ma‘lumot bering. 
1.
Ikklamchi metallurgik korxonalar chiqindilarni qabul qilishda nimalarga 
ahamiyat berish kerak? 
2.
Chiqindilarni navlarga ajratishdan maqsad nima? 
3.
Temir-tersak va chiqindilarni birlamchi ishlov berish deyilganda nima 
tushuniladi va bu jarayon qanday nimaga oshiriladi? 
4.
Temir-tersak va chiqindilarni metallurgik jarayonlarga tayyorlashda qanday 
imkoniyatlarni beradi? 
5.
Navlarga ajratish qanday amalga oshiriladi? 
6.
Yirikligi bo‗yicha saralash qanday hollarda amalga oshiriladi? 
7.
Elektrogravimetrik ajratish qanday amalga oshiriladi? 
8.
Qattiq muhitda boyitish nima uchun ishlatiladi va nimalar hisobiga amalga 
oshiriladi? 
9.
Parchalash va maydalash jarayonlari qanday olib boriladi? 
10.
Paketlash va briketlashdan maqsad va qanday amalga oshiriladi? 
11.
Tashqi ko‗rinishiga ko‗ra navlarga ajratish qiyin bo‗lgan hollarda qanday 
yo‗llar bilan tekshirish mumkin? 
12.
Yirikligi bo‗yicha saralashda g‗alvirlarning ahamiyati va ularning turlarga 
bo‗linishini tushuntirib bering? 
13.
Rangli va qora metallarning qirindilari qanday va nima sababdan hosil 
bo‗ladi? 

---

110 
14.
Rangli va qora metallarning qirindilari yuzasida nima sababdan emulsiya 
va moy paydo bo‗ladi? 
15.
Qirindi parchalaydigan mashinalarning ishlash prinsipini gapirib bering? 
16.
Gidrokimyoviy tozalash qanday amalga oshiriladi? 
17.
Termik yog‗dan tozalash qanday amalga oshiriladi? 
18.
Gidrokimyoviy tozalash va termik yog‗dan tozalash jarayonlarining bir-
biridan farqini aytib bering? 
19.
Qirindilarni termik yog‗dan tozalash liniyasi qanday texnologik bo‗limlarni 
o‗z ichiga oladi? 
20.
Qirindilarni quritish liniyasi qanday texnologik bo‗limlarni o‗z ichiga 
oladi? 
21.
Turli metall asosli qirindilarni yog‗sizlantirish liniyasining texnik 
xarakteristikasi haqida ma‘lumot bering? 
22.
Qirindilarni oksidlanishsiz kuydirish haqida ma‘lumot bering? 
23.
Qirindilarni oksidlanishsiz kuydirishda harotatni axamiyati nimadan iborat? 
24.
Qirindilarni oksidlanishsiz kuydirish qurilmasini ishlash prinsipi haqida 
ma‘lumot bering? 
25.
Intal quritgichining ishlab chiqarish unumdorligi qancha? 
26.
Amaliyotda tok o‗tkazuvchilar va kabel chiqindilarni tozalashni va 
ajratishning qanday turlari mavjud? 
27.
Sico firmasining kabelni izolyasiyadan tozalovchi stanogining tuzilishini va 
ishlash prinsipini aytib bering? 
28.
Kabelni oksidlantirmasdan kuydirish nima uchun va qanday bajariladi? 
29.
Izolyasiyani kimyoviy usullarda tozalash qanday olib boriladi? 
30.
Turli xil chiqindilarni qaynoq namlab bo‗laklashni prinsipial sxemasi va 
jarayonlar ketma-ketligi qanday bajariladi? 

---

111