M a t m u r o d o V f. M

Tijorat savdo-sotiq xizmati. 
Xo'jalik kelishuvlarini o 'z ichiga oladi. Tovar 
yetkazib beruvchilardan yoiboshlovchi hujijatlar qabul qiladi, m iqdor va sifat 
bo'yicha qabul aktlarini tuzadi. Yuklash hujjatlarini tuzadi va olib beradi, om - 
borxona hisobotini olib boradi.
Kadrlar xizmati. 
Xodimlar va hamkasblardan arizalar qabul qiladi, kadrlar 
bo'yicha buyrnqlar javoblar va savollar olib boradi, m ehnat shartnom alari va ke­
lishuvlar, jism oniy shaxslar bilan fuqarolik huquqiy shartnom alari tuzadi, kadrlar 
hisobotini olib boradi.
Iqtisodiy bo'lim xizmati. 
Ularning chiquvchi hujjatlari bu alohida ko'rsatkich 
va masalalarning iqtisodiy tahlili, reyesterlar narxlari, planlar hisoblanadi. Iqti-
139

---

sodchining kasbiga soya solmasdan faqat shuni aytamanki, u yerda hujjatlardan 
ko‘ra g‘oyalar ko‘p b o ‘ladi.
Muhandislik texnologiya xizmati bo‘Iimi. 
Kelishuvlarga mos holda yozish- 
m alar va bajarilgan ishlarga aktlar tuzadi.
Huquqiy xizmat bo‘Iimi. 
Bu holda deyarli hamiria kiruvchi va chiquvchi huj­
jatlar kanselyariyada ro ‘yxatdan o'tkaziladi. Bu sudda hujjatlarni ishlatish uchun 
zarurdir.
Buxgalteriya. 
Savdo-sotiq xizmatidan xo'jalik shartnom alar ijrosi bo'yicha 
barcha boshlang‘ich hujjatlar, hisobot tuzuvchi shaxslardan avans hisobotlar, ish 
vaqti hisobot tabeli, kassa va bank hujjatlari qabul qilinadi. Barcha buxgalteriya, 
soliq va statistika hisobotlar shakllarini tuzadi va ko'rsatadi. Alohida hujjatlar sanoqli 
xizmatlar tom onidan tuzilishi m umkin, am m o bu ko‘pincha emas.
«Xo'jalik yurituvchi subyektlar faoliyatining davlat nazorati to ‘g‘risida»gi 
O'zbekiston Respublikasi qonunidan kelib chiqadigan quyidagi asosiy tushunchalar 
qo'llanilgan:
nazorat qiluvchi organlar —
xo'jalik yurituvchi subyektlar faoliyati ustidan davlat 
nazoratini amalga oshirishga qonun tomonidan vakolat berilgan vazirlik va idoralar;
tekshirish —
nazorat qiluvchi organlar tomonidan amalga oshiriladigan, xo'jalik 
yurituvchi subyektlarning ular faoliyatini tartibga soladigan qonunlar va boshqa 
qonun hujjatlarini ijro etishlari ustidan bir vaqtda o'tkaziladigan nazorat;
qisqa muddatli tekshirish
— nazorat qiluvchi organlar tom onidan bir ish kuni 
davomida amalga oshiriladigan va xo'jalik yurituvchi subyektlarning moliya-xo'jalik 
faoliyatini tekshirish bilan bog'lanm agan tekshirish;
kompleks tekshirish —
bar vaqtning o'zida ikki va undan ortiq nazorat qiluv­
chi organlar amalga oshiradigan tekshirish;
rejadan tashqari tekshirish —
nazorat qiluvchi organlar qonunda nazarda tu ­
tilgan hollarda amalga oshiradigan tekshirishlarning yillik (choraklik) reja-grafi- 
giga kiritilmagan tekshirish (shu jum ladan qisqa muddatli teshirish);
muqobil tekshirish —
o'‘zaro operatsiyalarning bir xilligi bilan bogiangan va 
turli xo'jalik yurituvchi subyektlarda yoki bir xo'jalik yurituvchi subyektning turli 
bo'linm alarida joylashgan hujjatlarni qiyoslashdan iborat bo'lgan tekshirish;
nazorat tartibida tekshirish —
nazorat qiluvchi organlar amalga oshiradigan, 
xo'jalik yurituvchi subyektlarning avvalgi tekshirishda aniqlangan huquq buzi- 
lishlarini bartaraf etishlarini tekshirish.
140

---