Editörler Prof. Dr. Şeref Sağıroğlu Prof. Dr. Mustafa Alkan Sağıroğlu / Alkan grafik



Yüklə 3,91 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə108/219
tarix20.11.2023
ölçüsü3,91 Mb.
#163459
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   219
siber-guvenlik-kitap-basila-04-01-2019

Kaynaklar
Ş. Sağıroğlu, Büyük ve Açık Veri Türkiye, BTHaber, Nisan 2017.


BÖLÜM
 
7
Mustafa ŞENOL
Hibrit Savaş
Kapsamında
Siber Savaş ve
Siber 
Caydırıcılık



181
HİBRİT SAVAŞ KAPSAMINDA SİBER SAVAŞ 
VE SİBER CAYDIRICILIK
B
u bölümde; savaşın tanımlanması, çeşitleri ve evrimi kısaca 
incelenmiş, hibrit savaşın tanımı, süreç ve uygulamaları üze-
rinde durulmuş, hibrit savaşın uygulama yöntemlerinden bi-
risi olan siber savaşın hibrit savaş içerisindeki yeri ve bu konuda ge-
lişmeler gözden geçirilmiş, özellikle siber saldırılara karşı koymak 
maksatlı siber uzayda saldırganların istek ve amaçlarından vazge-
çirilmesine yönelik siber caydırıcılığın önemi açıklanarak yapılan 
bazı çalışmalar ile uygulamalar özetlenmiş, son olarak da konularla 
ilgili görüş ve önerilerde bulunulmuştur.
7.1. Giriş
Arapça “Harp” sözcüğünün Türkçe karşılığı olan “Savaş”, Türk 
Dil Kurumu (TDK) Sözlüğünde “Devletlerin diplomatik ilişkilerini 
keserek giriştikleri silahlı mücadele” [1] şeklinde tanımlanmakta-
dır. Diğer sözlüklerde de benzer ifadelerle tanımlanan ve insanlık 
tarihiyle yaşıt olduğu düşünülen savaş kavramı, özü aynı kalmak 
üzere, günümüze çok farklı boyut ve evrelerden geçerek gelmiş, gü-
nümüzde devam etmekte ve gelecekte de farklı şekil ve boyutlarda 
yaşanmaya devam edecektir. 
Yapılan hesaplamalara göre, MÖ 3600 yıllarından MS 2000’li yıllara 
1500’den fazla savaş olduğu, geçen süre içerisinde yaklaşık ise sa-
dece 300 yılın savaşsız ve barış içerisinde geçtiği iddia edilmektedir 
[2]. Bu iddia bir hesaplamaya dayanmadığı veya elde bir belgeye 
dayalı kanıt bulunmadığı için, barış içerisinde geçen süre toplamı-
nın, yapılan savaşlar dikkate alındığında belki daha da kısa olabile-
ceği değerlendirilmektedir. 
Kişilerin yaşamları mücadeleler içerisinde geçerken, toplumların ve 
devletlerin yaşamı da savaşlar içerisinde geçmekte, ulusların tarihi 


M U S T A F A Ş E N O L
182
savaşlarla başlamakta, devletler savaşlarla kurulmakta ve yine sa-
vaşlarla da son bulmaktadır. Bu açıdan bakıldığında yaşadığımız 
dünyada insanlık tarihi bir savaş tarihidir. Bu nedenle savaşlar an-
laşılmadan geçmişi, insanlığı ve dünyayı anlamak zor olduğu gibi, 
geleceğe yönelik tanımlamalarda ve öngörülerde bulunmak da zor 
olmaktadır. Bunu kolaylaştırmak ve gelecekle ilgili sağlıklı öngörü-
lerde bulunabilmek, geçmişe ait verilerin incelenerek değerlendiril-
mesine ve belli sonuçların çıkarılmasına bağlıdır.
Tarihte İlk Çağ döneminde kabileler arası çatışmalardan oluşan sa-
vaşların, Orta Çağ döneminde şehir devletleri özel orduları arasın-
da yapılan silahlı bir mücadeleye dönüştüğü, Yeni Çağdan başla-
yarak ise savaşların ulusal devletlerin ordularıyla hükümdarların 
mücadelesinden ulusların bütüncül savaşına dönüştüğü, kesin so-
nuçlu ve yıkıcı bir özellik kazandığı görülmektedir. Çağlar içerisin-
de teknolojinin de gelişmesine paralel olarak silahlar açısından ba-
kıldığında, başlangıçta kılıç ve yay gibi kas gücünün kullanılmasını 
takiben yelkenli araçlarla rüzgâr gücünün kullanımına dayanan 
savaşların yerini daha sonra ateşli silahlarla buhar gücüne dayanan 
savaşlar almış, Yakın Çağdan başlayarak araçların daha da gelişme-
siyle zırhlı araçların ve uçakların kullanıldığı savaşlara dönüşmüş, 
son yarım yüzyılda yaşanan savaşlar ise nükleer güce ve bilişim 
teknolojilerine dayanan, simetrik ve asimetrik araçlarla tekniklerin 
birlikte kullanıldığı hibrit (karma) özellikler kazanmıştır [3].
Tarihsel süreç içerisinde insanlığın yaşam şartları ve seviyesi tekno-
lojinin gelişmesiyle değişip gelişirken, savaşlar ve savaşlarla ilgili 
kavramlar da değişmekte ve savaşlar da gelişip çeşitlenmektedir. 
Bu konuda bir görüş de “Savaşlar sayesinde teknolojinin, tekno-
loji sayesinde de savaşların geliştiği” [2] şeklindedir. Geçmişe ve 
günümüze bakıldığında bu görüşü gerçekleyen çok sayıda örnek 
kolayca görülebilmektedir. Ancak temelde büyük bir değişiklik ol-
madığı halde, isimlendirme ve kavramlarda değişiklikler olduğu, 
yeni düşünce ve isimlendirmelerin ise bazen yanlış kullanımlara ve 
karışıklıklara sebebiyet verdiği görülmektedir. 
Tarihte çeşitli büyüklükteki savaşlardan iki büyük dünya savaşı ve 
soğuk savaş dönemleri ile günümüzde yaşanan çok değişik özellik-
teki savaşlara, savaş ve barış kavramları arasında değişik düşünce-
ler ortaya çıkmaktadır. Güç kazanma/geliştirme ve çıkar sağlama 
yarışları arasında belli şartların ürünü olarak ortaya çıkan bu dü-


H İ B R İ T S AVA Ş K A P S A M I N D A S İ B E R S AVA Ş V E S İ B E R C AY D I R I C I L I K
183
şüncelerle hibrit savaş, siber savaş ve siber caydırıcılık kavramları 
ortaya çıkmıştır.
Ortaya konulan düşüncelerden hareketle bu bölümde; öncelikle sa-
vaşın tanımlaması ve evrimi üzerinde bazı açıklamalarda bulunul-
muş, hibrit savaşın tanımı, süreç ve uygulamaları üzerinde durul-
muş, hibrit savaşın uygulama yöntemlerinden birisi olan siber sa-
vaşın hibrit savaş içerisindeki yeri ve bu konuda gelişmeler gözden 
geçirilmiş, daha sonra özellikle siber uzayda saldırganların istek 
ve amaçlarından vazgeçirilerek saldırılara karşı koymak maksatlı 
olmak üzere siber caydırıcılığın önemi açıklanarak yapılan bazı ça-
lışmalar ile uygulamalar özetlenmiş, son bölümde de konuyla ilgili 
görüş, öneri ve değerlendirmelerde bulunulmuştur.

Yüklə 3,91 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   219




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin