Key words: enterprises, economic security, functional elements, technical achievements,
corporate resources.
Kirish Jamiyat rivojlanishining tabiiy evolyutsion jarayoni b
o‘
lgan iqtisodiyotning
globallashuvi raqobatbardoshlik va raqobatbardoshlik muammolarining keskinlashuviga
olib keladi. Milliy xavfsizlik iqtisodiy xavfsizlik tizimining samaradorligiga bo
g‘
liq b
o‘
lib,
davlatning ijtimoiy-iqtisodiy tizimini tashkil etuvchi barcha quyi tizimlar xavfsizligini
ta'minlash orqali erishiladi. Iqtisodiy xavfsizlik eng muhimlaridan biridir. Shunday qilib,
korxonalar va umuman davlat uchun iqtisodiy xavfsizlikni ta'minlash alohida faoliyatning
strategik y
o‘
nalishi sifatida tavsiflanishi mumkin.
Barcha korxonalar uchun, ayniqsa,
o‘
z xavfsizlik xizmatiga ega b
o‘
lmagan korxonalar
uchun iqtisodiy xavfsizlikni ta'minlash masalalari eng dolzarbdir. Tarkibida bunday
ixtisoslashtirilgan b
o‘
linmalarga ega b
o‘
lmagan korxonalarda iqtisodiy xavfsizlikning
ma'lum turlarini, masalan, axborot, kadrlar, ishlab chiqarish, ekologik va hokazolarni
ta'minlaydigan b
o‘
limlar yoki xodimlar b
o‘
lishi kerak.
Turli funktsiyalar va faoliyat sohalariga qaramasdan, ularning barchasi pirovardida
korxonaning iqtisodiy xavfsizligini ta'minlaydi, chunki har bir xavfsizlik xizmatining maqsadi
belgilangan iqtisodiy maqsadlarga erishish uchun zarur shart-sharoitlarni har tomonlama
ta'minlashdir.
Korxonaning iqtisodiy xavfsizligini ta'minlash masalalarining ahamiyati ortib borishi
munosabati bilan iqtisodiy bilimlarning ushbu b
o‘
limida nazariy asos faol rivojlanmoqda.
Mavzuga oid adabiyotlar taxlili Korxonaning iqtisodiy xavfsizligi faoliyati barqarorligini, moliyaviy va tijorat
muvaffaqiyatlarini, il
g‘
or fan va texnika yutuqlaridan foydalanishni va korxonaning ijtimoiy
rivojlanishini kafolatlaydigan chora-tadbirlar majmuini nazarda tutadi. Bu davlat, korxona
rahbariyati, shuningdek, maxsus tuzilgan tuzilmalar tomonidan amalga oshiriladigan chora-
tadbirlar tizimi bilan t
a’
minlanadi. Korxonaning iqtisodiy xavfsizligini t
a’
minlashdan
maqsad:
• faoliyati
dagi mumkin b
o‘
lgan zararning oldini olish;
• korxona huquqlarini himoya q
ilish;
• xodimlar
, mulkni tashqi va ichki tahdidlar manbalaridan himoya qilish;
• moliyaviy, moddiy va axborot resurslarini saqlash va ulardan samarali foydalanish;
• turli huquqbuzarliklarni o‘
z vaqtida aniqlash va ularga chek q
o‘
yish, ularni yuzaga
keltiruvchi sabab va sharoitlarning oldini olish;
•favqulodda vaziyatlarning oldini
olish yoki ularning salbiy oqibatlarini
minimallashtirish.