M D H ning boshqa davlatlari kabi bozor iqtisodiyoti bilan bog'liq bo'lgan
islohotlami amalga oshirayotgan O'zbekistonimiz u chun ham ilm va texni-
ka doirasini davlat tom onidan boshqarishning oqilona shakllarini ishlab chi
qish m uhim ahamiyatga egadir. Chunki ITT iqtisodiy o'sishning
asosiy
manbasi bo'lib hisoblanadi.
A. Ilmiy faoliyatning davlat tomonidan quwatlanish ko‘rinishlari.
B. Innovatsion faoliyatning davlat tomonidan quwatlanishi
ko'rimshlari.
4.6-chizma. Ilmiy va innovatsion faoliyatning davlat tomonidan quwatlanish
ко ‘rinishlari.
135
Jahon yetakchi davlatlari ilmiy va innovatsion siyosatining maqsadlari
bo'lib quyidagilar hisoblanadi:
— mamlakat iqtisodiyotining o'sishida ilm va texnika ulushini oshirish;
— moddiy ishlab chiqarishda progressiv o'zgarishlami ta ’minlash;
—jahon bozorida milliy mahsulotimizning raqobatbardoshligini oshirish;
— mamlakat xavfsizligi va mudofaa qobiliyatini mustahkamlash;
— ekologik muhitni yaxshilash;
— mavjud ilmiy maktablarni saqlash va rivojlantirish.
Davlat o ‘z siyosatining maqsadlarini aniqlash bilan bir vaqtda
prinsip-
lar va bu siyosatni amalga oshirish mexanizmini ham ishlab chiqadi. Bu
prinsiplar mamlakatda shakllangan xo'jalik tizimi va davlat institutlarining
iqtisodiy faoliyatiga ta ’sirining chuqurligiga bog‘liqdir. Ilmiy va innovatsion
faoliyatni davlat tomonidan qo‘llab-quwatlanishining shakllangan mexa-
nizmi chizmada keltirilgan.
Ilmiy va innovatsion faoliyatda davlat siyosatining asosiy prinsiplariga
quyidagilar kiradi:
— ilmiy va ilmiy-texnik ijodning erkinligi;
— intellektual mulkning huquqiy hisoblanishi;
— ilmiy, ilmiy-texnik faoliyat va ta ’lim
integratsiyasi;
— ilm va texnika sohasida raqobatni quwltlash;
— ilmiy rivojlanishning ustuvor yo‘nalishlarida resurslami konsentrat-
siyalash;
— ilm iy, ilm iy-texnik va innovatsion faoliyatda ishbilarm onlikni
rag'batlantirish;
4.6-chizmada jahonning rivojlangan mamlakatlarida ilmiy va innovat
sion faoliyatning davlat tomonidan qo'llab-quwatlanishning shakllari kel
tirilgan.
Jahon amaliyotida quwatlash darajasi va shakllari bo'yicha quyidagi
ko‘rinishlarda bo‘ladi:
— faol aralashish davlat strategiyasi;
— nomarkazlashgan;
— aralash.
Respublikamizda xorijiy sarmoyalami jalb etish tadbirlarini amalga oshi
rishda quyidagi tamoyillarga asoslanadi.
Birinchidan, tashqi iqtisodiy faoli
yatni yanada erkinlashtirish sohasida aniq maqsadni ko‘zlab siyosat yurgi-
zish; ikkinchidan, respublika iqtisodiyotiga bevosita kapital mablag'ni jalb
etishni ta ’minlaydigan huquqiy, ijtimoiy-iqtisodiy va boshqa shart-sharoit-
lami tobora takomillashtirish; uchinchidan, respublikaga jahon darajasida-
gi texnologiyani
yetkazib berayotgan, xalq xo'jaligining zamonaviy tarkibi-
ni vujudga keltirishda ko'maklashayotgan xorijiy sarmoyadorlarga nisbatan
eshiklarni ochib qo'yish siyosatini izchillik bilan o'tkazish; to ‘rtinchidan,
mablag‘larni respublika mustaqilligini ta ’minlaydigan va raqobatbardosh
136
m ah sulot ishlab chiqarish b ila n b o g ‘liq b o 'lg a n eng m uhim u stuvor
yo'nalishlarda jamlash; respublikada xorijiy imtiyozlarning keng tizim ini
vujudga keltirgan xorijiy sarm oyadorlar uchun imtiyozli soliq joriy etilgan.
Amaldagi imtiyozlar va rag‘batlantirish omillari tizimida:
— ishlab chiqarish hajmida tovarlar (ishlar, xizmatlar) eksporti kamida
30 foizni tashkil etadigan korxonalarga, mulkchilik shakllaridan qat’iy nazar,
foyda solig‘ini amaldagi stavkalardan ikki barobar kamroq to ‘lash huquqini
berish;
— Respublika davlat investitsiya dasturiga kiritilgan loyihalar bo'yicha
soliqlar to ‘lashdan
besh yil m uddatga ozod etish;
— xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalar darom adining ishlab
chiqarishni kengaytirishga va texnologiyani yangilashga sarflanadigan qis-
m idan soliq olmaslik;
— o ‘zi ishlab chiqargan m ahsulotni ruxsatnomasiz bemalol chetga olib
ketish;
— 0 ‘zbekiston hududida qo'shm a korxonalarning va faqat xorijiy sar-
m oya bilan ishlaydigan korxonalarning ustav fondiga hissa qo'shish
uchun
m ol-mulkni chetdan boj to ‘lovlarsiz olib kirish;
— jismoniy va yuridik shaxslarning, jum ladan, ajnabiylarning davlat
mulkini xususiylashtirish jarayonida, shu jum ladan, ko‘chmas mulkning keng
miqyosda sotilishida bemalol ishtirok etishlarini ta ’minlash;
— investitsiya loyihalarini amalga oshirish uchun yer uchastkalaridan
foydalanish va ularni tasarruf etish huquqini tanlov asosida sotib olish ko‘zda
tutilgan.
0 ‘zbekiston investitsiyalami o ‘zaro himoya qilish to ‘g‘risida Germaniya,
Turkiya, Misr,
Indoneziya, Malayziya, Pokiston, Finlyandiya, Koreya,
AQSH, Fransiya kabi 20 taga yaqin davlatlar bilan bitimlar imzoladi.
0 ‘zbekiston hukumati Kanada, Xitoy, Turkiya, Gollandiya, G erm ani
ya, Shveytsariyaning banklari va firmalari bilan 2 mlrd.
AQSH dollariga
yaqin summada hukumatlararo qirqqa yaqin yirik kredit bitimi tuzdi va hozir
bu bitimlarga amal qilmoqda.
Dostları ilə paylaş: