O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti zoyirov Laziz Subxonovich Raimjanova Madina Asrarovna Saidov Rasulbek Boltabayevich Shoislomova Nargiza Qobilovna investitsiya loyihalari ekspertiza

-
 
loyihaning hayotiy emaslik riski; 
-
 
soliq riski; 
-
 
qarzlarni to‘lamaslik riski; 
-
 
qurilishni to‘xtatmaslik riski. 
Investorlar uchun investitsiya loyihasini amalga oshirish yo‘li bilan o‘z 
kapitalini shakllantirishda soliq risklarining sezilarli ta‘sir kuchi alohida o‘rin 
egallaydi. Soliq riski o‘z ichiga quyidagilarni oladi: 
-
 
loyihaning 
aniq 
muddatda 
ekspluatatsiyaga 
topshirilishi 
mumkin 
bo‘lmaganligi uchun soliq chegirmasini kafolatlay olmaslik; 
-
 
soliq qonunchiligining o‘zgarishi; 
-
 
loyihaning soliq ustunliklarini pasaytiruvchi soliq xizmatining qarori. 
Odatda, investorlar o‘zlarini soliq risklaridan bitim va shartnomalarda aks 
ettiriladigan mos kafolatlar bilan qisman himoya qiladilar. 
Shu bilan bir qatorda tugallanmagan qurilishni ham inobatga olish zarur. 
Texnologiya jarayoni yoki «nou-xau» ishlatilgan loyihani investitsiyalashda 
investor qurilishni tugatish haqida kafolatlarni talab qilishi mumkin, chunki 
bunday loyihalar boshida nazarda tutilganidan ancha qimmatga tushishi mumkin. 

---

65 
Shuning uchun qurilishni boshlashdan avval loyiha qatnashchilari va investorlar 
qurilishni to‘xtatish kafolatlari bo‘yicha bitimga kelishlari lozim. 
Investitsiya loyihasini texnologik baholashda u yoki bu tarmoqdagi yangi 
loyihaga tavsifli bo‘lgan texnologik risklarni ham inobatga olish lozim. Texnologik 
risklarga quyidagilar taalluqlidir: 
-
 
loyiha tashkilotining yo‘qligi yoki uncha katta bo‘lmagan ish malakasi; 
-
 
uzoq muddatli shartnomalarning yo‘qligi;