X V ii bob. Porshenli va plu njerli nasoslar
Yüklə 403,69 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
r
haydash bosimi Я , = — nasosdagi va haydash trubasidagi gidravlik qarshiliklami Y yengishga sarf boMgan bosimlar yigMndisi H„ +Hm orqali quyidagicha aniqlanadi: H = ^--^-+H, +Hm. (17.4) Г Г H„ va Hm lar ishqalanish va mahalliy qarshiliklami hisoblash formulalari yordamida aniqlanadi. Nasosning foydali bosimi H ga esa trubalardagi gidravlik qarshilik kirmaydi: Ht =HX-HC + H„. (17.5) Vakuummetr va manometrlar ko‘rsatuvidan aniqlangan indikator bosim Hu (17.6) У У ga teng. Manometrik bosim Hx = Hm degan tushunchani kiritamiz. U holda nasos va nasos qurilmasidagi yo‘qotishlami gidravlik FIK va qurilmaning FIK orqali ifodalanadi. Nasosning suyuqlikni ko‘tarish uchun sarflagan foydali quwatini N, = Й Л ni topsak, u holda indikator FIKni quyidagicha ifodalash mumkin: Nr % = — • N„ Yuqorida keltirilgan (17.2), (17.7) tengliklardan va oxirgi formuladan ushbu munosabat kelib chiqadi: N/ /17 o\ V.= — = — - --= Or/in' ( I 7-8) К )Q h H u Indikator quwatning porshenga berilgan quwat Np ga nisbati mexanik FIK dan iborat. ^ r = n„, (17.9) N p Bundan foydalanib nasosing toiiq foydali ish koeffisientini topish mumkin: Nr Nf NH 71 = Ы = 7 Г 7 Г = '7 A ' Nu N„ Bundan ko‘rinadiki, nasosning to iiq FIK i hajmiy, gidravlik va mexanik FIK laming ko'paytmasiga teng ekan: г! = Пвг?ег}т- (17.10) Demak, nasos olgan to iiq quwat quyidagi formulalar bilan aniqlanadi: N - QuH„r 10277 N = Q ,H ’" yn.k Ibrt N = g jL L kVt ЮОО 77 Oxirgi formulada hisob SI sistemasida bajarilishi kerak. Nasos ishlab turganida dvi- gatelning sarflagan quwati nasos foydalangan quwat bilan quyidagicha bogMangan bo‘ladi: N* = a ~ bu yerda tjish boshqaruvchi zvenodagi ishqalanish kuchlarini belgilovchi FIK, a = 1,1+1.2 - quwatning zapas koeffisienti; dvigatel ko‘proq zo‘riqib ishlagan holni hisobga oladi. Nasosning foydali ish koeffisientlarini: = 0,9+0,98; цт = 0,95+0,98; r| = 0,65+0,9 chegarada olinadi. Bu qiymatlar nasosning turiga va uning eskirganlik dara jasiga bog‘liq bo‘lgani uchun aniq ko‘rsatilmaydi. 2.31-§. So‘rish grafigi va uni tekislash usullari Porshenning silindrdagi harakati uning yo‘li L bo'yicha bir xil emas. Krivoship- shatunli mexanizmning aylanishiga bogMiq boMgani uchun porshenning yoM tenglamasi x = r(l -cosfitf) ko‘rinishida ifodalanadi. Porshenning bu tenglamadan aniqlangan tezligi ushbu ko‘- rinishga ega: dx v = — = rasvncot dt Shunday qilib, porshenning tezligi krivoship-shatunli mexanizmning radiusi r burchak tezligi со ga bogMiq boMib, shatunning krivoship mahkamlangan nuqtasidagi aylana tezlikning shtok yo'nalishidagi proyeksiyasiga teng. Agar bu aylana tezlikni и = rco deb, aylanish burchagini a = cot deb belgilasak, oxirgi tenglikni ushbu ko'rinishda yozamiz (2.32-rasm): v - u s m a Shunga asosan, vaqt birligida porshen silindrdan haydab chiqarayotgan suyuqlik miq dori nasosning so‘rishi deb ataladi va quyidagicha aniqlanadi: P = vS = «S[sina] (17.12) Bu formula asosida tuzilgan grafik porshenning so‘rish grafigi deb ^ ataladi. Keltirilgan formuladan if Щ дг м 4* a ko‘rinadiki, sina ning musbat I 2.32 - rasm. Porshenli nasosda so'rishning qiymatlarida nasosning so‘rishi notekisligini ко' rsatuvchi sxema sinusoida bo‘yicha o‘zgarib borib, haydash davriga to‘g‘ri keladi. S in a ning manfiy qiymatlarida nolga teng boMib, so‘rish davriga to‘g‘ri keladi. Oddiy bir harakatli nasosning so‘rish grafigi 2.32- rasmda tasvirlangan. Bundan ko‘rinib turibdiki, porshenning borib-kelishida haydash davriga to‘g‘ri kelgan so‘rish (sarf) grafikda tasvirlangan sinusoida bilan abstsissa o‘qi orasidagi yuzaga teng bo‘lib, so‘rilish davriga to‘g‘ri kelgan so‘rish nolga teng. So‘rishning bunday notekisligi, ko‘p hollarda bir tekis so‘rish zarur bo'lganligi sababli, ishlab chiqarish talabiga javob bermaydi. Bundan tashqari, trubadagi notekis tezlik inersiya kuchini engishga anchagina energiyaning sarf bo‘lishiga sabab bo‘ladi. Ikki harakatli nasoslaming so‘rish grafigi 2.33-rasm, a da keltirilgan. Rasmdan ko‘rinadiki, bunday nasoslarda so‘rish faqat haydash Ij ^ — \ / — *v JT 4 S ' -- ч yoki so‘rish boshlanishidagina nolga teng bo‘ladi. Abstsissa o‘qining boshqa nuqtalarida so‘rish nol bo‘lmaydi. Shunday qilib, ikki harakatli nasoslarda so‘rish bir amaliy nasoslarga nisbatan to‘g‘riroq bo'ladi. Ush ? W W W 7 x 2.33 - rasm. Iklvi va uch haraktli porshenli nasoslarda so'rislining tekisroq bo'lishi harakatli nasoslarda esa so‘rish yana ham to‘g‘riroq bo‘ladi (2.33-rasm, b). Bu nasoslaming so‘rish grafigidan ko‘rinadaki, abstsissa o‘qining hech qaysi nuqtasida so‘rish nol bo‘lmaydi, boshqasha aytganda so‘rish to‘g‘ri shiziqga juda yaqin bo‘ladi. Porshenli nasoslarda so‘rishning notekisligini maksimal tezlikning o‘rtacha tezlikka nisbati bilan ifodalanadi. Bunda o‘rtacha tezlik deb quyidagi miqdomi nazarda tutamiz: j«[sma}rf0 v =-2----------- In Boshqacha aytganda, o ‘rtacha tezlik porshenning to ‘liq borib kelishiga to ‘g ‘ri kelgan oraliqda so'rish grafigi bilan abstsissa o‘qi orasidagi yuzaning shu yuzaga teng va uzunligi 2л - bo‘lgan -to‘g ‘ri to‘rtburchak balandligiga teng. Oddiy bir harakatli nasoslar uchun notekislik ^= sl = 3,14 ga teng, ikki harakatli nasoslar uchun esa Yüklə 403,69 Kb. Dostları ilə paylaş:
|