Buxoro davlat universitetining pedagogika

Bort qotirmasini yelimlab yopishtirib tayyorlash
. Bort qotirmasi 
uloqlarining va vitachkalarining qirqimlari tutashtirilib, yelimli gazlama parcha 
qo’yib dazmollab yopishtiriladi.Qotirmaning adip qaytarma qismi yelka tagligining 
bir tomoniga yelim surtilgan yoki yelim kukun sepilgan qotirma gazlamasidan 
alohida-alohida bichiladi. Qil qatlam ham yelim qoplangan gazlamadan bichiladi. 
Yig’ish bilan bir vaqtda maxsus yostiqlari bor pressda bort qotirmasinig kerakli 
shakli hosil qilib boriladi. Yostiqlar ostkisi qabariq, ustkisi botiq yoki ostki botiq, 
ustkisi qabariq sathli bo’lishi mumkin. Bort qotirmasini yig’ishdan oldin qil 
qatlamning yon va pastki chetlariga bir tomoniga yelim qoplangan, kengligi 1,5-2 

---

sm cheklama qo’yiladi. Cheklama uzunasiga o’rtasi qil qatlam qirqimiga to’q’rilab 
qo’yib, dazmollab yopishtiriladi. (48 - rasm) 
Yelimlab yopishtiladigan bort qotirmasi 
Pressning ostki yostug’iga bort qotirmalaridan bittasi qo’yiladi. Uning ustiga 
belgilarga moslab qil qatlam yelimli tomoni pastga qaratib qo’yiladi, keyin ikkala 
yelka tagligi yelimli tomonlari tashqariga qaratib juftlab qo’yiladi. Bular ustiga 
ikkinchi qil qatlam yelimli tomoni yuqoriga qaratib qo’yiladi. Nihoyat bularning 
hammasi ustiga ikkinchi bort qotirmasi qo’yiladi. Presslab ,detallar yopishtiriladi va 
qotirmaning kerakli shakli hosil qilinadi. 
Tayyor bo’lgan bort qotirmalari 5-6 juftdan pachkalanadi va eng yuqoridagi 
detal ustiga bortlar, yoqa o’mizlari, kiyim etagi, o’mizlar qirqiladigan chiziqlar, 
shuningdek, izma, cho’ntak va qotirma old bo’lakka hamda yon cho’ntaklar 
bo’ylamasi uchlariga ulanadigan joylar belgilab qo’yiladi. Bort qotirmalari maxsus 
qisqichlar bilan qisilib, belgi chiziqlar bo’ylab, bichish mashinasida qirqiladi. Yelim 
plyonka qo’yiladigan joylar teshgich yordamida belgilarga moslab teshiladi.