Toshkent 2020 yil


Yorug‘lik muhitiga nisbatan munosabatiga qarab o‗simliklar uch guruhga



Yüklə 8,64 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə36/452
tarix28.11.2023
ölçüsü8,64 Mb.
#168408
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   452
EKOLOGIYA. Дарслик.2020.Muftaydinov

Yorug‘lik muhitiga nisbatan munosabatiga qarab o‗simliklar uch guruhga 
bo‗linadi:
 
1. Yorug‘sevar o‗simliklar; 
2. Soyaga chidamli o‗simliklar; 
3. Soyasevar o‗simliklar. 
 
Bu guruhlarga kiruvchi o‗simliklar ekologik optimumning joylashishi bilan 
o‗zaro farqlanadi. Yorug‘lik sevar o‗simliklarning ekologik optimumi, yorug‘lik 
ko‗p bo‗lgan zonada joylashgan bo‗lib, ular kuchli qorong‘ulikka chiday olmaydi. 
Bu guruhga tog‘,
cho‗l, adir, dasht, ochiq joylarda o‗suvchi o‗simliklar kiradi. 
Bulardan tashqari bu guruhga toshlar ustida yopishib o‗suvchi lishayniklar
madaniy o‗simliklar ham mansub. 
Soya sevar o‗simliklarning ekologik optimumi, yorug‘lik darajasi past joyga 
to‗g‘ri keladi. Bu guruh soya va qorong‘u joylarda o‗suvchi o‗simliklar kiradi. Ular 
asosan murakkab o‗simliklar jamoasining pastki yarusida uchrovchi o‗simliklar, uy 
sharoitida o‗stiriladigan gullar, oranjereyada o‗suvchi o‗simliklardir. O‗rmonda, 
pastki yarusda o‗sadigan o‗simliklar ham shu guruhga misol bo‗la oladi. 
O‗simliklarning kunning uzun yoki qisqaligiga munosabati 
fotoperiodizm
deyiladi. Bu 1920-yilda V.Gardner va Aplard tomonidan kashf qilingan. Ularning 
kuzatishi bo‗yicha, tamaki o‗simligi issiqhona (teplitsa)da bahorda gullagan lekin 
dalada gullamagan. Bunga sabab, kunning uzunligidir. Kunni uzunligi sun‘iy 
qisqartirilganda tamaki o‗simligi gullagan. 
Kuzatishlar shuni ko‗rsatadiki o‗simliklar ma‘lum darajada yorug‘lik va 
qorong‘ulik fazalarini o‗tgandan keyin, gullash va urug‘ tugishga kirishadi. 


Q.X.Muftaydinov, H.M.Qodirov, E.Yu.Yulchiyеv Ekologiya.
38 
 
Fotoperiodik reaktsiya turlariga qarab, o‗simliklar quyidagi guruhlarga 
bo‗linadi: 

Yüklə 8,64 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   452




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin