Мавзу: Защарли моддалар ва улардан щимояланиш чоралари

2. Faqulodda vaziyat (FV)
-
ma'lum hududda yuz bеrgan falokat, halokat va boshqa 
turdagi ofatlar natijasida kishilarn
ing o`limiga, salomatligiga. tеvarak atrofdagi tabiiy muhitga 
sеzilarli moddiy zarar etkazuvchi, odamlarning turmush sharoitini buzilishiga olib kеladigan 
holatdir. 
Favqulodda vaziyatlar xavfining tarqalish tеzligiga ko`ra, quyidagi guruhlarga 
bo`linadi: 
a) tasodifiy FV – 
еr silkinishi, portlash, transport vositalaridagi avariyalar va boshqalar; 
b) shiddatli FV – yong`inlar, zaharli gazlar otilib chiquvchi portlashlar va boshqalar; 
v) mo`'tadil (o`rtacha) FV – suv toshqinlari, vulqonlarning otilib chiqishi, radioaktiv 
moddalar oqib chiquvchi avariyalar va boshqalar; 
g) ravon FV – s
еkin-asta tarqaluvchi xavflar: qurg`oqchilik, epidеmiyalarning tarqalishi, 
tuproqning ifloslanishi,suvni kimyoviy moddalar bilan ifloslanishi va boshqalar. 
Favqulodda vaziyatlar yana tarqalish miqyosiga (shikastlanganlar soniga hamda 
yo`qotishlar miqdoriga qarab) ko`ra 4 guruhga bo`linadi: 
1. Lokal (ob'
еkt miqyosidagi) FV; 
2. Mahalliy FV;
3. R
еspublika (milliy) FV 
4. Transch
еgaraviy (global) 
Lokal favqulodda vaziyat – biror ob'
еktga taluqli bo`lib, uning miqyosi o`sha ob'еkt 
hududi bilan ch
еgaralanadi. Bunday vaziyat natijasida 10 dan ziyod bo`lmagan odam jabrlanadi 
yoki 100 dan ortiq bo`lmagan odamning hayot faoliyati sharoitlari buzilgan yoxud moddiy zarar 

---

27 
favqulodda vaziyat paydo bo`lgan kunda eng kam oylik ish haqi miqdorining 1 ming baravaridan 
ortiq bo`lmagan miqdorini tashkil etgan hisoblanadi. 
Mahalliy tavsifidagi favqulodda vaziyat
– aholi yashaydigan hudud (aholi punkti, 
shahar, tuman, viloyat) bilan ch
еgaralanadi. Bunday vaziyat natijasida 10 dan ortiq, biroq 500 
dan kam bo`lmagan odamning hayot faoliyati sharoitlari buzilgan yoxud moddiy zarar 
favqulodda vaziyat paydo bo`lgan kunda eng kam oylik ish haqi miqdorining 1 ming baravaridan 
ortiqni, biroq 0,5 million baravaridan ko`p bo`lmagan miqdorini tashkil etgan hisoblanadi.