1. «Jarayonlar va qurilmalar» fanining mazmuni

27.
 
Suyuqliklar muxitlarida aralashtirish 
Aralashtirish, mexanik, pnevmatik, aralashtirgich, parakli, propelerli, trubinali, kattalik, 
quvvat, tenglama. 
Aralashtirish quyidagi maqsadlar uchun ishlatiladi:
a) qattiq zarrachalarni suyuqlik xajmida bir tekisda tarkatish (suspenziya xosil qilish);
b) suyuqlik zarrachalarini tegishli o‘lchamlargacha maydalash va ularni suyuqlik muxitida 
bir tekisda tarkatish (emulsiya xosil qilish); gaz zarrachalarini suyuqlikda bir tekisda tarqatish 
(aerasiya);
g) suyuqlikni isitish yoki sovutish jarayonlarini tezlashtirish;
d) aralashadigan sistemalardagi (masalan, qattiq materiallarni suyuqlik yordamida eritish) 
modda almashinishini tezlashtirish. 
Qovushoqligi uncha yuqori bo‘lmagan taxminan
µ<
200Pa.s 
suyuqliklarni aralashtirish uchun pnevmatik aralashtirgichlar ishlatiladi. 
Aralashtirish uchun ko‘pincha siqilgan xavo ishlatiladi. Bunday aralashtirish jarayoni sekin 
boradi va juda ko‘p energiya sarf bo‘ladi. Bundan tashqari, xavo yordamida aralashtirishda 
keraksiz jarayonlar: oksidlanish yoki maxsulotning bug‘lanishi yuz berishi mumkin. Odatda 

---

pnevmatik usul kullanilganda teshikchalari bo‘lgan tarkatuvchi trubalar (barbotyor) orqali 
siqilgan xavo yuboriladi. 
Sanoat ishlab chiqarishlarida ishlatilayotgan mexanik usulda aralashtirgichlar 
uchga bo‘linadi:

parrakli,

propellerli va

turbinali.
Parrakli aralashtirgich
lar bir va bir nechta parrakdan iborat bo‘ladi. Bir parrakli 
aralashtirgichlar qovushoqligi (
µ<
0,1Pa.s
) kichik bo‘lgan suyuqliklarni aralashtirish uchun 
ishlatiladi. Ko‘p parrakli aralashtirgichlar qovushoqligi katta bo‘lgan suyuqliklarni
aralashtirish uchun ishlatiladi