O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

 

---

231 
GLOSSARIY 
Atamaning o‘zbek 
tilidagi 
nomlanishi
Atamaning 
ingliz tilidagi 
nomlanishi
Atamaning rus 
tilidagi 
nomlanishi
Atamaning ma’nosi
Innovatsiya 
Innovation 
Innovatsiya 
bu qandaydir yangi yoki sezilarli 
darajada 
yaxshilangan 
mahsulot 
(tovar, 
xizmat) 
yoki 
jarayonni, 
marketingning yangi uslubini ish 
amaliyotida, ish joylarini tashkil 
qilishda yoki tashqi aloqalarda yangi 
tashkiliy 
uslubni 
iste’molga 
kiritishdir. 
 
Innovatsion 
faoliyat 
Innovative 
activity 
Innovatsionnay
a deyatelnost 
innovatsiyani amalga oshirishga olib 
keladigan yoki shu maqsad bilan 
ko‘zlab qilingan barcha ilmiy, 
texnologik, 
tashkiliy, 
moliyaviy, 
tijorat, 
marketing 
harakatlardir. 
Innovatsion 
faoliyat 
shuningdek 
qandaydir 
aniq 
innovatsiyani 
tayyorlash bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri 
bog‘liq bo‘lmagan tadqiqotlar va 
ishlanmalarni o‘z ichiga oladi.
 
 
 
 
 
Texnologik 
innovatsiyalar
Technological 
innovations 
Texnologicheski
e novinki 
bu yangi mahsulot va jarayonlarni 
ishlab chiqarish va joriy etish, 
shuningdek mahsulot va jarayonlarni 
sezilarli takomillashtirish; texnologik 
jihatdan 
yangi 
yoki 
sezilarli 
takomillashtirilgan xizmatlar, yangi 
yoki 
sezilarli 
takomillashtirilgan 
xizmatlarni 
ishlab 
chiqarish 
(ko‘rsatish) 
usullarini 
ishlab 
chiqarish va joriy etish.
 
Mahsulot 
innovatsiyasi 
Product 
innovation 
Innovatsiya 
produkta 
bu yangi yoki sezilarli darajada 
yaxshilangan tovar va xizmatlarni 
joriy etishdir. Masalan, texnika 
xususiyatlari, 
komponent 
va 
materiallari, 
ichiga 
o‘rnatilgan 
dasturiy ta’minoti, foydalanuvchi 
uchun 
qulayligi 
yoki 
boshqa 
funksional xususiyatlari. 
Jarayon 
innovatsiyasi 
Process 
innovation 
Innovatsionnыy 
protsess 
yangi 
yoki 
sezilarli 
darajada 
yaxshilangan ishlab chiqarish yoki 
yetkazib berish uslubini, texnik 
jarayonlar, uskunalar yoki dasturiy 
ta’minotdagi sezilarli o‘zgarishlarni 
joriy etishdir. 

---

232 
Marketing 
innovatsiyasi 
Marketingovы
e innovatsii 
Marketing 
innovation 
bu 
firma 
tomonidan 
marketingning yangi uslubini joriy 
etish (mahsulotning dizayni va 
qadoqlash, uni joylashtirish, narx 
belgilash, bozorga chiqarish) agarda 
u firma tomonidan birinchi marta 
ishlatilayotgan bo‘lsa. 
Tashkiliy 
innovatsiya
Organizationa
l innovation 
Organizatsionn
aya innovatsiya 
bu firmaning ish amaliyotiga yangi 
tashkiliy uslubni joriy etish. 
Nou-xau
Know-how 
Nou-xau 
bu ishlab chiqarish siri hisoblangan, 
egasi bu ma’lumotlarni uchinchi 
shaxslar 
tomonidan 
noqonuniy 
ishlatilishidan 
himoya 
qilish 
huquqiga ega bo‘lgan, himoyalovchi 
hujjatlar (masalan, patentlar) bilan 
muhofazalanmagan va to‘liq yoki 
qisman nashr qilinmagan texnik, 
tashkiliy yoki tijorat ma’lumotlaridir. 
Tovar belgisi 
Trademark 
Tovarnыy znak 
bu biror ishlab chiqaruvchining tovar 
va 
xizmatlarini 
boshqa 
ishlab 
chiqaruvchining o‘xshash tovar va 
xizmatlaridan 
farqlash 
uchun 
mo‘ljallangan original grafik tasvir, 
raqam, 
harf 
yoki 
so‘zlarning 
birikmasidir. 
Ixtiro 
Invention 
Izobretenie 
bu turli sohalardagi mahsulotga 
(xususan, 
qurilma, 
modda, 
mikroorganizm shtamplari, o‘simlik 
va hayvonlar hujayralariga) yoki 
usulga (moddiy vositalar yordamida 
moddiy obyektlar ustidan harakatni 
amalga oshirish jarayoniga) tegishli 
texnik yechim. 
Foydali model 
Model 
Poleznaya 
model 
bu 
moslamaga 
taalluqli 
texnik 
yechim. 
Ishlab 
chiqarish 
vositalarining konstruktiv bajarilishi 
va iste’mol qilish predmetlari hamda 
ularning 
tarkibiy 
qismi 
foydali 
modellarga kiradi. 
Sanoat 
namunalari 
Industrial 
Designs 
Promыshlennы
e obrazsы 
bu 
sanoat 
yoki 
hunarmandlik 
buyumlarining tashqi ko‘rinishini 
belgilovchi 
badiiy-konstruktorlik 
yechimidir. 
Seleksion 
yutuqlar 
Selection 
achievements 
Seleksionnыe 
dostijeniya 
ijodiy mehnat orqali o‘simlikning 
yangi navi yoki hayvonlarning yangi 
turini 
yaratish 
(aniqlash) 
kabi 
insonning 
aniq 
bir 
maqsadga 
qaratilgan faoliyatining natijasidir. 
 

---

233 
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati 
Asosiy adabiyotlar 
1.
Salixov S.A. va boshqalar. Innovatsion faoliyatni boshqarish. 
Darslik. Toshkent “Iqtisodiyot”, 2013 yil. 
2.
Ergashxodjaev SH. Innovatsion marketing. Darslik. Toshkent 
“CHo‘lpon”, 2014 yil. 
3.
Akabirova D.N.Innovatsionnaya strategiya. Uchebnoe posobie.
ToshkentIqtisodiyot, 2011. 
4.
Ishmuhamedov A. E. Innovatsion strategiya. O‘quv qo‘llanma. 
Toshkent, TDIU, 2007. 
5.
Podsorin V.A. Ekonomika innovatsiy: uchebnoe posobie. dlya 
magistrantov po napravleniyu «Ekonomika». – M.: MIIT, 2012. – 123 s 
6.
Kurakov L.P., Krasnov A.G., Nazarov A.V. Ekonomika 
innovatsionnыe podxodы: Uchebnoe posobie. – M.: Gelios, 2008. -600 s 
 
Qo‘shimcha adabiyotlar 
 
1.
Mirziyoyev SH.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy 
javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. // 
Xalq so‘zi gazetasi. 2017 yil 16 yanvar. 
2.
Mirziyoyev SH.M. Erkin va farovon, demokratik o‘zbekiston 
davlatini birgalikda barpo etamiz. – Toshkent : O‘zbekiston, 2016. - 56 b. 
3.
Mirziyoyev SH.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini 
ta’minlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. – Toshkent: 
“O‘zbekiston”, 2017. – 48 b 
4.
Mirziyoyev SH.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz 
bilan birga quramiz. – Toshkent: : “O‘zbekiston”, 2017. – 488 b. 
5.
Mirziyoyev SH.M. 2017 yil 19 sentyabr Birlashgan Millatlar 
Korxonai Bosh Assambleyasining 72-sessiyasidagi nutqi.// Xalq so‘zi, 
2017- yil 20- sentyabr. 
6.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.Mirziyoyevning Oliy 
Majlisga Murojaatnomasi. // Xalq so‘zi, 2018- yil 29- dekabr. 

---

234 
7.
O‘zbekiston 
Respublikasi 
Prezidenti 
SH.M.Mirziyoyevning 
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisga Murojaatnomasini keng 
jamoatchilik o‘rtasida targ‘ib etishga bag‘ishlangan ilmiy-ommabop 
qo‘llanma./Nashr uchun mas’ul R.S. Qosimov. – T: “Ma’naviyat”, 2018. - 
320 bet. 
8.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018- yil 5- iyundagi PQ-
3775-sonli “Oliy ta’lim muassasalarida ta’lim sifatini oshirish va ularning 
mamlakatda amalga oshirilayotgan keng qamrovli islohotlarda faol 
ishtirokini ta’minlash bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi 
Qarori.// Xalq so‘zi, 2018 yil 6 iyun. 
9.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018- yilning 7- 
iyundagi “Har bir oila — tadbirkor” dasturini amalga oshirish 
to‘g‘risidagi Qarori// "Xalq so‘zi", 2018- yil 8- iyun 
10.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni “O‘zbekiston 
respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha harakatlar strategiyasi 
to‘g‘risida” 2017- yil 7- fevral, PF-4947-son.
11.
O‘zbekiston Respublikasining 2014-2018- yillarda ijtimoiy-
iqtisodiy rivojlanishining asosiy ko‘rsatkichlari. http://www.stat.uz. 
12.
Bogatova E.V. «Innovatsionnaya ekonomika»: uchebniki, 
obuchenie. Moskva –2014. 
13.
YAkushev A.A., Dubыnina «Innovatsionnaya ekonomika»: 
uchebnoe posobie. Izdatelstvo Finansы i statistika. – M:2017. 
 
Internet saytlari 
14.
http://www.mineconomy.uz (O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot 
vazirligi) 
15.
http://www.mehnat.uz (O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va 
aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi) 
16.
http://www.mf.uz (O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi) 
17.
http://www.stat.uz (O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika 
qo‘mitasi) 
18.
http://www.ima.uz (O`zbekiston Respublikasi Intellektual mulk 
agentligi) 

---

235 
19.
http://www.academy.uz (Fanlar akademiyasi) 
20.
http://www.semi.rssi.ru– 
Rossiya 
Federatsiyasi 
Markaziy-
iqtisodiy matematika instituti sayti. 
21.
http://www.nber.com– AQSH iqtisodiy tadqiqotlar milliy byurosi 
sayti. 
22.
http://www.webofscience.com- 
Xalqaro 
ilmiy 
maqolalar 
platformasi. 
23.
http://www.scopus.com – Xalqaro ilmiy maqolalar platformasi. 
24.
http://www.elibrary.ru – Rossiya ilmiy maqolalar indeksi. 
 
 

---

236 
 
 
 
 
 
 
 
 
Y.E.ALIEV 
 
 
 
INNOVATSION IQTISODIYOT 
 
 
 
O‘QUV QO‘LLANMA 
Toshkent: Iqtisodiyot, 2019 yil, 236 bet.