II
B O ‘LIM. M AKTABG ACH A TA’LIM Y O SH ID A G I
BO LA LA R N I TARBIYALASH M A ZM UNI VA U slublK A SI
IV bob. TARBIYA JARAYONI: M A ZM UNI VA MOHIYATI.
TARBIYA QONUNIYATLARI VA TAM O YILLARI
kur kategoriyani tushuntirishga turlicha yondashuvlar yuzaga keldi. Eng
avvalo, yuqorida ta ’kidlab o'tganim izdek, keng va tor m a’nodagi tarbiya
farqlanadi. K eng m a ’noda tarbiya shaxsga jam iyatning ta ’sir etishi,
ijtim oiy hodisa sifatida qaraladi. M azkur holatda tarbiya ijtim oiylashtirish
bilan uyg‘unlashadi. Tor m a’nodagi tarbiya deganda, pedagogik jarayon
sharoitida ta ’lim m aqsadini amalga oshirish uchun pedagog va tarbiyala-
nuvchilarning m axsus tashkil etilgan faoliyati tushuniladi. U shbu holatda
pedagoglarning tarbiyaviy faoliyati tarbiyaviy ish deb ataladi.
Tarbiya ja ra yo n i
tarbiyachi va tarbiyalanuvchilar o 'rtasida tashkil
etiluvchi ham da aniq m aqsadga y o ‘naltirilgan ham korlik jarayonidir.
Tarbiyaning m aqsadi—har 1отоп\атаЪа'скато\
shaxsni shakllantirish.
Tarbiya mazmuni
deganda, q o ‘yilgan m aqsad va vazifalar bilan bo g‘-
liqlikda tarbiyalanuvchilarning egallashi lozim b o ‘lgan bilim, malaka,
e ’tiqod, shaxs sifati va xarakteri, xulq-atvor tizim i tushuniladi.
Tarbiyaning
umumiy vazifalariga
quyidagilar kiradi:
• tarbiyalanuvchilarning m aqsadga y o ‘naltirilgan rivojlanishi ham da
ularning qator ehtiyojlarini qondirish uchun shart-sharoit yaratish;
• jam iyat rivoji uchun zarur boTgan ijtimoiy m adaniyatga mos yetarli-
cha hajm dagi "inson kapitali”ni tayyorlash;
• m adaniyatlarni uzatib turish orqali ijtim oiy hayotning barqarorligini
ta ’minlash;
• m a’lum jins yoshi va ijtim oiy-kasbiy guruhlarning qiziqishlarini hi
sobga olgan holda ijtimoiy m unosabatlar doirasida jam iyat a ’zolarining
barakatini tartibga solish.
Tarbiya jarayoni - tarbiyaviy ishlar, tadbirlarning doimiy harakatdagi
zanjiridan iborat. Tarbiyaviy tadbirlar - turli xil m oddiy va m a’naviy ehti-
yojlarga javob beruvchi, tarbiyaviy m aqsadlarnipg yagona m ajm uasiga
bo‘ysundirilgan, bir-biri bilan o ‘zaro ham korlik qiluvchi, o ‘zida bir butun
Dostları ilə paylaş: