I BOB. BIOLOGIYA TIRIK O R G A N IZ M LA R HAQIDAGI FAN
1 - § . B i o l o g i y a - h a y o t h a q i d a g i fa n
B io lo g iy a s o h a la ri. Biologiya - tiriklik, hayot haqidagi fan.
Yunoncha «bios» - hayot, «logos» - fan, ta’ limot degan m a’ noni
anglatadi.
O‘rganish obyektiga ko‘ra biologiya bir qancha sohalarga
b o ‘ linadi:
1) botanika - o ‘simliklar haqidagi fan;
2) zoologiya - hayvonlar haqidagi fan;
3) mikologiya - zam burug‘ lar haqidagi fan;
4) mikrobiologiya - kichik jonzotlarni o ‘rganuvchi fan;
5) sitologiya - hujayra haqidagi fan;
6) anatomiya - tirik organizmning ichki tuzilishini o ‘rganadi;
7) sistematika - tirik organizmlarni o ‘xshash belgilariga ko‘ ra
guruhlarga b o ‘ lib o ‘rganuvchi fan;
8) fiziologiya - tirik organizmda boradigan jarayonlarni o ‘ rganadi;
9) genetika - irsiyat va o ‘zgaruvchanlik haqidagi fan;
10) ekologiya - tirik organizmlarning o ‘zaro va tashqi muhit
bilan munosabatlarini o ‘ rganadi (1-rasm).
B io lo g iy a fa n in in g a h a m iy a ti. Odamzod qadimdan dehqon-
chilik va chorvachilik bilan shug‘ ullanib keladi. Agar u o ‘simliklarning
tuzilishi va xususiyatlarini yaxshi bilsa, m o ‘ l hosil oladi, yaxshi
darom adga ega b o ‘ ladi. Chorvachilikda ham hayvonlarni qanday
boqish, ularda uchraydigan kasalliklarni bartaraf qilish choralarini
yaxshi bilsa, q o ‘y va mollari ko‘ payib, ko‘plab g o ‘sht va teri mah-
sulotlarini olishi mumkin.
Odam organizmining ichki va tashqi tuzilishi, unda uchraydi
gan kasalliklarni bilish orqali s o g ‘ lom turmush tarziga amal qi-
lishni o ‘rganish mumkin. Sog‘ lom b o ‘ lishning muhim shartlaridan
biri to ‘g ‘ri ovqatlanishdir. Mutafakkir olimlarimizdan biri Abu Nasr
Forobiy «turli kasalliklar ovqatlanish tartibining buzilishidan kelib
chiqadi» degan fikrni bildirgan. Biz iste’ mol qiladigan meva va
sabzavotlar tarkibida organizmimiz uchun zarur turli vitaminlar va
Dostları ilə paylaş: