14.2- jadval
Turli xil bitumlarning fizik-kimyoviy xossalari
Bitum
O‗rtacha,
M/M
C/H
nisbatlari
Uglevodorod tarkibi
Parafin
naftenli
Yengil
Ar
O‗rtacha
Ar
Og‗ir
Ar
Smolalar
Asfaltenlar
Oksidlangan
800
8,17
16,2
7,1
4,5
27,8
27,9
16,5
Qoldiq
766
8,40
8,4
8,7
7,2
37,8
27,3
10,6
Kompaun
dir
langan
737
8,65
6,9
4,5
2,1
33,1
34,0
19,4
Oksidlanmagan va kompuandirlangan bitumlar yuqori qiymatda
aromatiklar va smolalarga ega bo‗ladi va yaxshi adgeziya tavsiflari, yuqori
cho‗ziluvchanlik, ammo yuqoriroq mo‗rtlik harorati bilan tavsiflanadi.
Asfaltbetonlarning sifati analizi bo‗yicha oxirgi davr [29,30]
avtorlarining real yo‗l sharoitlaridagi tadqiqotlari shuni ko‗rsatadiki,
oksidlanmagan va kompuandirlangan bituchlarni qo‗llash bilan hosil qilingan
asfaltbeton qoplamalarning yorilishga chidamliligi, aynan usha tarkib bilan
ammo tarkibida oksidlangan bitum bo‗lgan aralashmalarga nisbatan, sezilarli
darajada yuqori ekan. 14.3 - jadval turli hil bitumlarning texnik xossalari.
Oksidlanmagan bitumlarning oksidlanganlari oldidagi ustunliginingyana bir
isbotini ularning kolloid tuzilmalarini rentgen nurlarining kichik burchakli
tarqalishi usullaridan foydalaniladigan tadqiqot natijalari ham beradi. Bitum
boshqacha taqsimlanishni ko‗rsatadi, ya‘ni: 1.6 nm gacha hajmli zarralar 30-30
% va 44,0 nm gacha katta hajmli kolloid zarralar 69-70 %. Shuning uchun,
oksidlanmagan bitumlar
―zol‘‖
turiga taalluqli kichik dispersion kolloid tizimi
hisoblanadi. Ko‗proq dag‗al-dispersion zarrali oksidlangan bitumni
―zol‘-gel‘‖
turiga kiritish mumkin [30].
―Zol‘‖
turidagi bitum tizimlari yaxshi adgeziya xossalari bilan bir qatorda
plastikliligi ham yuqoriroq.[30] ishi avtorlari xulosa qiladiki, oksidlanmagan
bitumlarda zarralar hajmi 0,9-1,0 nm bo‗lgan kichik kolloid tuzilmalar 85-86%
ni va hajmi 40,5-41,5 nm bo‗lgan katta kolloid zarralar 12-13% ni tashkil etadi.
551
Oksidlanganlik xarakteristikasi asfaltbetonlar sifatini ta‘minlasa, gidrofoblik esa
to‗g‗ridan-to‗g‗ri suvga chidamlilik bilan bog‗liq. O‗z navbatida, suvga yuqori
chidamlilik yo‗l qoplamalarining uzoq vaqt xizmat qilish davomiyligini
oshiradi.
Dostları ilə paylaş: |
